T-26
![t-26-4775-1.jpg 1](tapety//t-26-4775-1.jpg)
Radzieckich specjalistów najbardziej zainteresował czołg brytyjskiego koncernu Vickers-Armstrong. Był to dwuwieżowy MkE model A ważący 6 ton. W latach 1930-1931 Sowieci zakupili 15 sztuk tego czołgu, jeden egzemplarz kosztował 42 tysiące rubli. 13 lutego 1931 roku został on przyjęty do uzbrojenia Armii Czerwonej pod oznaczeniem T-26. Od razu przystąpiono do produkcji masowej tego czołgu. 11 218 czołgów w latach 1931-1941 wyprodukowała Fabryka Nr 174 im. Klimenta Woroszyłowa w Leningradzie, 183 wyprodukowała stalingradzka Fabryka Traktorów.
T-26 w toku produkcji był stale modernizowany. Wzmocnieniu uległo uzbrojenie i opancerzenie, dwie wieże z karabinami maszynowymi zastąpiono jedną wieżą z działem kal. 45 mm. Pierwsza seria 1626 egzemplarzy była oznaczona T-26 model 1931. Była to kopia brytyjskiego pojazdu, miał dwie wieże, w których było całe uzbrojenie. Kadłub był wykonany z walcowanych płyt pancernych. Grubość pancerza wynosiła 13-15 mm, masa 8 ton. Dwie wieże obracane były ręcznie, zamontowano w nich 2 km DT kal. 7,62 mm, grubość pancerza wież wynosiła 13-15 mm. Od 1932 roku na części czołgów montowano w jednej wieży 37-mm armatę, a w drugiej km DT. Takiego wariantu wyprodukowano około 450 sztuk. Czołgi produkowane w latach 1931-
Od roku 1933 zaczęto produkować jednowieżowe czołgi T-26, umownie nazywane T-26 model 1933. Wyprodukowano 6035 sztuk tego modelu. Wieżę uzbrojono w armatę kal. 45 mm (pancerz o grubości 37 mm przebijała z odległości 1000 m) i km DT. W wieży zamontowano celownik panoramiczny PT-1 i celownik teleskopowy TOP-1. Nad działem w stropie wieży zamontowano wentylator do usuwania gazów prochowych. T-26 wyposażono w urządzenia do łączności wewnętrznej. Masa czołgu wynosiła 9,4 ton. Od 1933 roku na części czołgów montowano radiostację typu 71-TK-1. Od 1935 roku nitowanie kadłuba i wieży zastąpiono spawaniem. W 1936 roku zaczęto montować na stropie wieży km przeciwlotniczy. Od 1935 roku na osłonie jarzma armaty montowano dwa reflektory umożliwiające prowadzenie celnego ognia w nocy, w ten sposób wyposażony był co piąty czołg. W 1937 roku produkowano tylko czołgi z radiostacjami 71-TK-3, wyprodukowano ich 550 egzemplarzy.
W 1938 roku zaczęto produkować nowy model. Zamontowano w nim nową stożkową wieżę, która była znacznie bardziej odporna na ogień przeciwnika. Armatę wyposażono w elektrospust, dzięki czemu było stabilizowane w płaszczyźnie pionowej. Celownik TOP-1 zastąpiono nowszym TOS. Moc silnika wzrosła do 100 KM. Dodano drugi zbiornik paliwa dzięki czemu zasięg po drogach zwiększono do 240 km, a w terenie do 140 km. Masa bojowa wzrosła do 10,3 ton.
W 1939 roku podjęto ostatnią większą modernizację. Pochylono ściany kadłuba pod wieżą, a pancerz w tym miejscu zwiększono do 20 mm. Wzmocniono zawieszenie, zrezygnowano z dwóch reflektorów na wieży, metalowe zbiorniki paliwa zastąpiono mocniejszymi bakelitowymi. W 1940 roku dodano do przedniej części kadłuba 20 mm ekrany pancerne. Masa cz
![t-26-4775-2.jpg 2](tapety//t-26-4775-2.jpg)
T-26 swój chrzest bojowy przeszły w Hiszpanii podczas wojny domowej (1936-1939). Republikanie kupili od Związku Radzieckiego 297 jednowieżowych T-26. Radziły sobie one znakomicie z niemieckimi i włoskimi czołgami i tankietkami przysłanymi oddziałom gen. Franco, jednak bez problemu były niszczone przez niemieckie działa przeciwpancerne, gdyż miały zbyt słaby pancerz.
Po raz pierwszy zostały bojowo użyte przez Armię Czerwoną w walkach z Japończykami nad jeziorem Chasan w lipcu 1938 roku, Japończycy zniszczyli aż 85 tych czołgów. Następnie brały udział w agresji na Polskę 17 września 1939 roku, wobec słabego oporu nielicznych oddziałów polskich straty w tych czołgach były niewielkie (15 egz.). Prawdziwą rzezią radzieckich czołgów była „wojna zimowa”, zniszczeniu uległo ponad 1000 T-26.
W 1941 roku Armia Czerwona posiadała ok. 10 000 różnych wersji T-26. W pierwszych miesiącach operacji „Barbarossa” utracono większość tych wozów, głównie od ognia artylerii i lotnictwa. W tym czasie były godnym przeciwnikiem dla większości niemiecki czołgów, z wyjątkiem PzKpfw. III i IV. Ostatnią dużą operacją, w której w większej liczbie wzięły udział T-26 była bitwa stalingradzka. Ostatni raz Armia Czerwona użyła ich w walkach na Dalekim Wschodzie w sierpniu 1945 roku.
DANE TAKTYCZNO-TECHNICZNE:
T-26 model 1933
Załoga: 3
Masa: 9,4 t.
Grubość pancerza: 5-15 mm
Wymiary: długość 4,65 m, szerokość 2,44 m, wysokość 2,24 m, prześwit 0,38 m
Napęd: 4-cylindrowy, chłodzony powietrzem, silnik T-26 (typu Armstrong-Siddeley) o mocy 90 KM
Osiągi: prędkość maksymalna 30 km/h, maksymalny zasięg po drogach 120 km, pokonywane przeszkody: brody 0,8 m, pionowe ściany 0,75 m, rowy 2m
Uzbrojenie: armata kal. 45 mm, 1 km kal. 7,62 mm
Autor: stahuvader