Mk VIII Cromwell

W chwili rozpoczęcia wojny brytyjski przemysł czołgowy był bardzo słaby. Było to dziwne, ponieważ czołgi wymyślili Anglicy i to oni w I wojnie światowej odnosili dzięki nim lokalne sukcesy. Doświadczenia walk we Francji, Belgii i Holandii w 1940 roku jak i kampania w Afryce Północnej wymusiły na nich stworzenie nowego czołgu, który mógłby równać się z czołgami niemieckimi, wyszło przy tym na jaw, że nie posiadają odpowiedniego silnika czołgowego.
mk-viii-cromwell-4785-1.jpg 1W zakładach Rolls-Royce opracowywano nowy silnik. Postanowiono, że należy odpowiednio przerobić silnik lotniczy RR Merlin. Otrzymał on nazwę RR Meteor, produkcję seryjną rozpoczęto na początku 1943 roku.

Wykonanie prototypowych czołgów zlecono firmom Leyland i Nuffield. Obie firmy miały wykonać po sześć egzemplarzy. Prototyp firmy Nuffield otrzymał oznaczenie A24 oraz nazwę Cromwell I, którą później zmieniono na Cavalier. Posiadał stary silnik Liberty. Czołg miał bardzo słabe osiągi i 500 wyprodukowanych egzemplarzy służyło jedynie do celów szkoleniowych. W roku 1943 część z nich została przerobiona na czołgi obserwacyjne
i używane były na froncie zachodnim do końca wojny.

Zakłady Leyland montowały w swych prototypach nowe silniki RR Meteor. Próby
z tym silnikiem rozpoczęły się 19 marca 1942 roku. Czołg nazwano Mk VIII (A27M) Cromwell. Od 1943 roku do końca wojny wyprodukowano około 2.000 tych czołgów
w ośmiu wersjach. Oprócz tego około 500 czołgów Mk VIII Centaur przebudowano do standardów czołgów Cromwell.

Na początku pancerne płyty kadłuba były nitowane, później spawane. W wersji Cromwell I grubość pancerza przedniej części kadłuba wynosiła 64 mm, boczne ściany
32 mm, część tylna 25-32 mm, dno 6,5 mm. Masa czołgu wynosiła 28 ton.

Wieża była opancerzona dwuwarstwowo. Warstwa wewnętrzna była spawana,
a zewnętrzna była przykręcana śrubami. Później zrezygnowano z takiego systemu. Pancerz przedniej części wieży miał grubość 76 mm, ściany boczne 63,7 mm (część wewnętrzna
51 mm + przymocowana na śrubach część zewnętrzna 12,7 mm), tył 44 mm, strop 20 mm.

W trzyosobowej wieży znajdował się dowódca, ładowniczy i celowniczy. Ładowniczy i celowniczy mieli własne peryskopy, dowódca natomiast dysponował wieżyczką obserwacyjną z dwoma peryskopami. W stropie wieży nad armatą zamontowany był wentylator do usuwania gazów prochowych.
W wieży umieszczona była armata OQF kal.
57 mm (6-funtowa), sprzężoną z nią był km Besa kal. 7,92 mm, taki sam km był umieszczony w przedniej części kadłuba po lewej stronie. Z armaty można było zwalczać jedynie pojazdy pancerne, gdyż strzelano z niej tylko pociskami ppanc., kumulacyjnymi i ćwiczebnymi. Prędkość początkowa pocisków wynosiła 898 m/s. W wieży był zamontowany miotacz granatów odłamkowych i dymnych Mk IA kal. 50,5 mm, który był obsługiwany przez ładowniczego. W wersjach Cromwell I-III w wieży przewożono trzeci km Besa, który mógł być przeznaczony do walki z samolotami lub piechotą bezpośrednio atakującą czołg.

Czołg napędzany był wspomnianym wcześniej silnikiem RR Meteor. Był to
12-cylindrowy silnik o mocy 600 KM, chłodzony cieczą. Paliwem była 67-oktanowa benzyna etylizowana. Pojemność zbiornika paliwa wynosiła 528 dm3. Prędkość maksymalna wynosiła 64 km/h. Tak duża prędkość powodowała szybkie zużywanie się układu napędowego
i jezdnego. Potem zaczęto stosować ograniczniki, które redukowały prędkość do 52 km/h.
W terenie czołg osiągał prędkość maksymalną 29 km/h.

Zadbano o komfort załogi. Czołg posiadał system łączności wewnętrznej, czajnik do herbaty, 10 opakowań biszkoptów oraz dwie 2 apteczki. Na wyposażenie czołgu składały się maski przeciwgazowe, kombinezon chemiczny i peleryny przeciwiperytowe. Do gaszenia pożarów służyły 2 gaśnice i instalacja z dwutlenkiem węgla do gaszenia ognia w przedziale napędowym.

Kolejne wersje głównie różniły się uzbrojeniem i grubością pancerza. W wersji Cromwell II zdemontowano km z przedniej części kadłuba oraz zamontowano gąsienice
o szerokości 394 mm (w poprzedniej wersji było to 355 mm). Następną wersją był Cromwell III. Były to czołgi Centaur, w których zainstalowano silniki RR Meteor. Modernizację tę dokonano w Centaurach uzbrojonych w armaty OQF kal. 75 mm. Czołgi te używane były wyłącznie do szkolenia. Cromwell IV był produkowany w największej ilości. Był uzbrojony w armatę OQF kal. 75 mm z charakmk-viii-cromwell-4785-2.jpg 2terystycznym hamulcem wylotowym. Oprócz amunicji przeciwpancernej można też było strzelać pociskami odłamkowo-bużącymi. Pociski do tej armaty były produkcji amerykańskiej. Cromwell V miał całkowicie spawane płyty pancerne kadłuba i wieżę. Wyprodukowano tylko kilka tych czołgów. Wersja Cromwell VI była to przebudowana wersja Cromwell IV: armatę 75 mm zastąpiono haubicą 95 mm. Cromwell VII charakteryzował się pogrubionym pancerzem. Masa czołgu wzrosła do 29 ton, co spowodowało konieczność wzmocnienia zawieszenia. Zmodyfikowana została skrzynia biegów, przez co prędkość maksymalna spadła do 51 km/h. Wersja Cromwell VIII różniła się jedynie uzbrojeniem. Była wyposażona w haubicę 95 mm.

Mk VIII Cromwell zaczął napływać do jednostek liniowych w połowie 1943 roku. Pewną ilość tych czołgów otrzymała 1 Dywizja Pancerna gen. S. Maczka oraz czechosłowacka Samodzielna Brygada Pancerna, która po wojnie wraz z całym uzbrojeniem wróciła do kraju.

Cromwell zbierał na ogół dobre opinie, jednak słabo radził sobie w terenie zabudowanym oraz w walce z niemieckimi czołgami ciężkimi. Czołg ten okazał się w 1944 roku niepotrzebny, gdyż od 1943 roku podstawą uzbrojenia brytyjskich jednostek pancernych były tańsze w produkcji czołgi amerykańskie.

Po wojnie kilka egzemplarzy Brytyjczycy używali podczas wojny w Korei. W 1953 roku wszystkie czołgi Cromwell wycofano z jednostek pierwszego rzutu i odesłano do wojsk terytorialnych.

Dane taktyczno-techniczne Mk VIII Cromwell IV

Załoga:
5
Masa: 27,5 t
Grubość pancerza: 8-76 mm
Wymiary: długość 6,42 m, szerokość 3,05 m, wysokość 2,51 m, prześwit 0,41 m
Napęd: 12-cylindrowy, chłodzony cieczą silnik benzynowy Rollce-Royce Meteor o mocy 600 KM
Osiągi: prędkość maksymalna po drogach 64 km/h, zasięg po drogach 280 km, pokonywane przeszkody: brody 1,22 m, pionowe ściany 0,91 m, rowy 2,29 m
Uzbrojenie: armata kal. 75 mm, 2 km kal. 7,92 mm, 1 wyrzutnia granatów dymnych kal. 50,5 mm

Autor: stahuvader
skomentuj
KOMENTARZE NA TEMAT GRY
więcej komentarzy dodaj komentarz