Historie Zapomnianych Konfliktów - Czad
-wiadomość tę wkrótce zdementowano) czy też prośba wystosowana do Kadaffiego o wycofanie wojsk libijskich(co też uczyniono 3 listopada 1981r.) nie zdołały powstrzymać zwycięskiego pochodu Habre, który 7 czerwca 1982r. wkroczył do stolicy zmuszając Oueddei do ucieczki. Hissene Habre niemal natychmiast ogłosił się głową państwa i szefem rządu (21 października 1982r. sformował rząd "szerokiej unii") zostając jednocześnie przewodnoczącym Rady Państwa. Pojednawcze gesty Habrego nie znalazły uznania u zwolenników Oueddei, który szykował się do odwetu. Oddziały Oueddei zgrupowane w górach Tibesti zdobyły 24 czerwca 1983r. strategicznie ważną miejscowość Faya Largeau. Po dostawach broni z USA i Francji oddziały Habre odzyskały 30 lipca tę miejscowość, tracąc ją jednak już 10 sierpnia(USA wspierały prezydenta Habre nie tylko dostawami broni i samolotów. Wysyłały także doradców wojskowych. Prezydent Reagan, który obawiał się powiększenia libijskiej strefy wpływów w Afryce, wywierał nacisk na rząd francuski, aby bezpośrednio zaangażował się po stronie Hissene Habre, co też uczynił 10 sierpnia 1983r. posyłając spadochroniarzy i samoloty.). W 1983r. nastąpiło również umiędzynarodowienie konfliktu w Czadzie. Wysiłki mediacyjne OJA i ONZ doprowadziły do całkowitego wycofania 17 września 1984r. wojsk libijskich i francuskich z Czadu. Nie ustabilizowało to jednak sytuacji wewnętrznej w Czadzie, a przewlekający się konflikt zbrojny ponownie angażował Francję i Libię(16 lutego 1986r. miał miejsce rajd samolotów francuskich na lotnisko Wadi Dum, 31 grudnia 1986r. wojska rządowe zablokowały drogę Libijczykom, którzy zajęli oazę Zuar.). Ekspansjonistyczne zapędy Libii spowodowały wypowiedzenie jej przez Czad otwartej wojny w 1987r. W końcu lutego 1987r. oddziały Kadafiego zostały zmuszone do opuszczenia ostatniego fortu w Czadzie-Faya Largeau pod naporem oddziałów Hissena Habre, które bez walki zajęły rodzinne miasto prezydenta. Garnizon libijski(2500 żołnierzy) opuścił jenak fort już wcześniej(pułkownik Muammar Kadaffi-postać arcyciekawa, czyniła Czad jednym z punktów swojej wielkiej polityki w tym rejonie świata, ale sam Kadaffi, jak i rola Libii po IIw.świat.-to temat na odrębny artykuł). Niekwestionowany przywódca północnego Czadu-Goukouni Oueddei został pokonany bezpowrotnie tracąc wpływy w Czadzie po usunięciu w 1993r. Hissenowi Habre pozostało teraz odbicie strefy Aozou należącej do Czadu od 1899r., ale okupowanej przez Libijczyków, którzy roszczą do niej pretensje. Wybrał jednak drogę rokowań i zakończenia wieloletniego konfliktu z Libią w 1988r. Polityka Hissena Habre spotkała się jednak z oporem przeciwników politycznych. Na przełomie XI/XII 1990r. wojskowy zamach stanu obalił rządy Habre, a włądzę w kraju przejął Ludowy(Patriotyczny
Przez 30 lat, od uzyskania niepodległości w 1960r. władza w Czadzie była sprawowana albo przez wojskowych albo w systemie jednopartyjnym. Równolegle rozgrywały się zacięte wojny między muzułmańskimi arabami z północy a chrześcijanami i czarnymi afrykańskimi animistami z południa. Kilkakrotnie interweniowały zbrojnie Libia i Francja, ale nie osiągneły swoich celów. W 1987r. zadeklarowano, nie bez trudności, zawieszenie broni. Czad , mimo głoszonej neutralności, prowadzi politykę prozachodnią, jest członkiem Wspólnej Organizacji Afrykańsko-Malgaskiej i Maurycjańskiej. Obecna sytuacja polityczna jest zdecydowanie lepsza niż w przeszłości, ale konflikt narodowościowo-religijny nadal oczekuje na swoje sprawiedliwe rozwiązanie, złowieszczo grożąc wybuchem nowej wojny domowej. Czad potrzebuje pomocy innych państw, ale muszą to być partnerzy, którzy będą dążyli do pokoju i niesienia pomocy, a nie uganiali się za doraźnymi zyskami politycznymi, które w ostateczności prowadzą do wojny lub na niej pasożytują.
Perkun
piorojewski@poczta.onet.pl
Autor: Perkun
