Europa Universalis 3

Handel

Zapewne słyszałeś nieraz o potędze Wenecji, bądź o słynnych genueńskich kusznikach. Te dwie republiki kupieckie (tj. wenecka i genueńska) to przykład jak można zarabiać na handlu. Z pozoru niepozorne państewka utrzymywały armię i flotę o jakich niejedno większe państwo mogło tylko pomarzyć. Nie inaczej jest w EU3. Handel to doskonałe źródło dochodów, jedynie warto wiedzieć jak z niego korzystać.

Wymiana towarowa odbywa się w centrach handlu. Sprzedaje i kupuje się tam wyroby z danego, ściśle określonego terenu, który można podejrzeć za pomocą jednej z nakładek na mapę. Jednocześnie w jednym centrum może rywalizować 20 kupców. Każdy z nich generuje pewien zysk, który zasila państwowy skarbiec. Jest to bardzo ważne źródło dochodów, zwłaszcza jeśli nie cierpimy na nadmiar bogatych prowincji i kolonii. Skuteczność handlu podnoszą różne zdarzenia losowe, nasz poziom technologiczny oraz doktryny i ustawienia polityki. Każde państwo wymaga tu indywidualnego podejścia, a być może, że nawet poradzisz sobie bez handlu. Może to być ciekawym wyzwaniem i wymaganiem postawionym sobie samemu.

Walka o handel może czasem być bardzo ostra

Polityka międzynarodowa

Prestiż i reputacja

Powinieneś od czasu do czasu sprawdzać swój prestiż i reputację. Są one powodem wielu interakcji międzypaństwowych i wiele tłumaczą. Pamiętaj, że większość twoich działań dyplomatycznych zależy właśnie od tych dwóch wartości.

Prestiż to pozycja twojego państwa pośród pozostałych. Im większy, tym w lepszym poważaniu u innych jesteś. Nie zawsze jednak idzie to w parze z życzliwością. Można bowiem być postrachem kontynentu z prestiżem 100, ale o paskudnej reputacji. Najprościej rzecz ujmując prestiż oddaje dokonania twojego państwa i jego rolę w świecie bądź regionie. Jedną z rzeczy, których nie obejmuje prestiż, jest wartościowanie dokonań. O tym w jakim kierunku według innych władców podążasz (dobrym czy złym) świadczy reputacja. Jest to opinia o twoim kraju jaka panuje na zagranicznych dworach. Wszelkie zabory terytorialne, aneksje i niewyparzony język powodują podejrzliwość i wrogość innych państw. Jeśli twoja reputacja przekroczy pewien poziom, licz się z nieprzyjemnymi konsekwencjami, jak na przykład wojnami na wszystkich Twoich granicach. Jest to dość zrozumiałe działanie, mające na celu osłabienie znienawidzonego państwa. Uważaj na to. W przeciwieństwie do prestiżu, poziom reputacji należy utrzymywać jak najniższy (gdyż oznacza on poziom wrogości innych krajów względem Ciebie).

Dużą pomoc mogą stanowić tytuł Cesarza oraz kontrola sprawowana nad rzymską kurią. Jeśli masz taką możliwość, to warto postarać się o koronę cesarską. Jest ona tym cenniejsza, im więcej państw jest członkami cesarstwa. Więcej na ten temat znajduje się w instrukcji na stronach 120-124.

Im więcej państw członkowskich, tym silniejsze jest Cesarstwo

Dyplomacja i wywiad

Dyplomacja to podstawa w świecie EU3. Można posunąć się do stwierdzenia, że bez działalności dyplomatycznej nie ma gry w Europę Universalis. Dokładny opis wszystkich opcji dyplomatycznych znajdziesz w instrukcji. Ja zaś ograniczę się do kilku praktycznych rad:

Jeśli Twój ustrój pozwala na zawieranie królewskich mariaży, to bądź rozważny w tym co robisz. Nie warto wiązać się z państwem, które uważasz za wroga i masz w planach wojnę. Ponadto może Ci się przytrafić niezwykle rzadkie zdarzenie, czyli wejście jako partner podrzędny w unię personalną bądź wojna o sukcesję. Zazwyczaj jednak warto zawierać królewskie mariaże, zwłaszcza jeśli chcesz mieć większe prawdopodobieństwo spokoju na granicy z danym państwem.

Niezwykle uważnie wybieraj sojusze. Niektóre państwa mają niezwykle silne casus belli względem innych i chętnie wszczynają z nimi wojny. Jeśli twój sojusznik prosi cię po raz kolejny o pomoc w wojnie, z której nie upatrujesz mieć żadnych korzyści, a co najwyżej straty, to radziłbym odmówić. Straty wojenne mogą być większe od tych, które poniesiesz w związku z zerwaniem sojuszu.

Pamiętaj, że pokojowa aneksja niesie ze sobą również pogorszenie reputacji. Jeśli anektujesz względnie duże państwo, bardzo prawdopodobne, że będziesz musiał potem to „odchorować”.

Zawsze staraj się mieć w rezerwie choć jednego dyplomatę – nigdy nie wiesz co cię czeka w następnym miesiącu.

Nie zezwalaj na przemarsz wojsk państwom, z którymi chcesz walczyć – stworzysz tylko niepotrzebną przeszkodę sobie, a pomożesz wrogom.

Pamiętaj, że przyjaciół należy mieć blisko, ale wrogów jeszcze bliżej. Nieraz rozsądniej jest sprzymierzyć się z potencjalnym silnym rywalem, by wzmocnić się podbijając inne państwa mając jednocześnie zapewnione bezpieczeństwo.

Rozsądnie korzystaj z opcji wywiadu. Ryzyko odkrycia twoich planów jest stosunkowo wysokie, a korzyści zazwyczaj małe. Warto natomiast zadbać o ochronę kontrwywiadowczą, zwłaszcza jeżeli istnieje prawdopodobieństwo akcji wrogich wywiadów na terenie twojego państwa.

Europa Universalis III - poradnik