Merkava

Merkava

Podstawowy czołg izraelski Merkava jest koronacją badań nad bronią pancerną i owocem doświadczeń, jakie wynieśli Izraelczycy z wielu konfliktów z państwami islamskimi. Poczynając od 1948 r. obszar Bliskiego Wschodu okazał się wprost idealny dla działań broni pancernej, dlatego też od czasów drugiej wojny światowej, nigdzie indziej nie używano jej na taką skalę jak właśnie tam. Szacuje się, że od początku powstania państwa Izrael – w wojnach przez niego prowadzonych – starło się ze sobą łącznie ponad 32 tys. wozów bojowych. W bitwach ponownie przekonano się, iż czołgi ze wsparciem lotniczym stanowią główny trzon natarcia na umocnione pozycje przeciwnika. Użycie na masową skalę czołgów, kierowanych przez doświadczonych żołnierzy, pozwoliło Izraelowi na szybkie przemieszczanie się przez bezkresne pustynie i zadawanie dotkliwych strat koalicji państw arabskich. Mimo jednak spektakularnych sukcesów wojsk izraelskich ich siły były wciąż dużo mniej liczne od przeciwników, wobec czego każda strata żołnierza była dotkliwym ciosem dla całego państwa. Podczas walk dowiedziono także, że czołgi, jakie dotychczas stosowali Izraelczycy (a więc amerykańskie M48 i M60 oraz brytyjskie Centuriony) niezbyt dobrze sprawdzają się w tamtejszych warunkach klimatycznych i na pustyniach. O ich słabości przekonano się jednak szczególnie dotkliwie podczas nowej ofensywy Egiptu na Izrael w 1973, w trakcie żydowskiego święta Yom Kippur. Wtedy to przewaga liczebna przeciwnika oraz zastosowanie przez niego nowego rodzaju broni przeciwpancernej, którymi były kierowane rakiety, przyczyniły się do bardzo poważnych strat wśród izraelskich wozów bojowych.

Stało się wówczas jasne, że Izrael potrzebuje całkowicie nowego rodzaju czołgu, stworzonego specjalnie do walk w tamtejszych warunkach. Pierwsze koncepcje takiego czołgu pojawiły się w biurach konstrukcyjnych już w 1967 r., ale ze względu na ówczesne sukcesy na polach bitew budowę realizację projektu odroczono na bliżej nieokreślony czas. Dopiero nagłe klęski w roku 1973 podziałały mobilizująco na rząd i dowództwo wojskowe. Pierwszy prototyp Merkavy pojawił się dzięki firmie badawczej Elbit (z majorem Israelem Talem na czele) w roku 1974, a więc już w rok po rozpoczęciu wojny. Ze względu jednak na wiele niedociągnięć musiano dokonać w nim szereg poprawek, co trwało aż do 1977 r. Ostatecznie produkcja pierwszej wersji Merkavy oznaczonej symbolem Mk1 ruszyła w 1979 r.

Merkava 190509,1


Tym co najbardziej odróżniało Merkavę Mk1 od wszystkich dotychczas wyprodukowanych czołgów było całkowicie odmienne podejście jego konstruktorów do kwestii bezpieczeństwa załogi. Co prawda w każdym czołgu sprawa ochrony czołgistów jest bardzo istotna, ale w Merkavie zdecydowanie góruje ona nad wszelkimi innymi aspektami. Twórcy tego czołgu mieli za zadanie przede wszystkim zapewnić bezpieczeństwo czteroosobowej załodze pojazdu, a dopiero potem stworzyć z niego zabójczą broń. Wynikiem takiego założenia było zastosowanie szeregu nowych rozwiązań, niespotykanych w innych czołgach. Przede wszystkim nowe było podejście do sprawy układu napędowego, czego rezultatem było umieszczenie silnika z przodu pojazdu, podczas gdy z tyłu znajdowało się wyjście ewakuacyjne. Rozwiązanie takie, stosowane dotychczas tylko w lekkich wozach bojowych, powodowało znaczne zwiększenie szans na przeżycie załogi w razie ataku frontalnego (praktycznie niemożliwe było przebicie pociskiem przedniej warstwy pancerze, bloku silnikowego oraz drugiej warstwy pancerza wewnętrznego jednocześnie) oraz umożliwiało szybką ewakuację z uszkodzonego czołgu bez dodatkowego wystawiania się na obstrzał (co miałoby miejsce w chwili wychodzenia włazem na górze wieży). Jako pancerz na wieży zastosowano po raz pierwszy wielowarstwowy układ grodziowy, który był znacznie trudniejszy do przebicia niż standardowe opancerzenia. Dodatkowo amunicja do działa znajdowała się w specjalnych pojemnikach, chroniących od eksplozji wywołanej penetracją pancerza przez pocisk przeciwnika. Także sama konstrukcja czołgu, polegająca na zastosowaniu niskiego, acz szerokiego nadwozia, wieży w kształcie klinu oraz wyprofilowanych pod odpowiednim kątem pancerzy utrudniała jego zniszczenie tak przez pociski, jak i miny. Uzbrojenie Merkavy Mk1 stanowiło gwintowane działo 105 mm ze sprzężonym karabinem kal. 7,62 mm i 2 przeciwlotnicze karabiny FN MAG tego samego kalibru, a także 60 mm granatnik umożliwiający strzelanie granatami dymnymi, oświetlającymi i odłamkowymi. Do wad można było zaliczyć dość małą prędkość czołgu oraz jego niewielki zasięg działania.

O skuteczności Merkavy Mk1 przyszło się przekonać Izraelczykom już w 1982 r., podczas wojny z Libanem. Czołg ten okazał się wówczas spełnić wszelkie pokładane w nim nadzieje. Sprawdził się zarówno w walce z pojazdami opancerzonymi, jak i piechotą, a nade wszystko zapewniał bardzo dobrą ochronę załodze, nawet podczas walk w mieście. Merkava stawała się częstym celem dla dział, rakiet, min oraz zwłaszcza granatników przeciwpancernych nieprzyjaciela, lecz żaden czołg nie został całkowicie zniszczony (jeden z nich otrzymał aż 20 trafień z dział wrogich czołgów, po czym mógł być jeszcze odbudowany). Co ciekawe sprawdził się on także jako transporter opancerzony, gdyż po opróżnieniu komór z nabojami mógł przez tylny właz zabrać nawet do 10 piechurów lub kilku rannych.
| 1 | 2 | następna >>
skomentuj
KOMENTARZE NA TEMAT GRY
więcej komentarzy dodaj komentarz