LOGOWANIE

Zarejestruj sie

Utrwaloną zasadą prawa własności intelektualnej jest, iż autor wprowadzający do obrotu materialne nośniki, na których został utrwalony utwór (np. książka, płyta DVD z filmem lub muzyką) traci z chwilą sprzedaży takiego nośnika prawo do jego dalszej odsprzedaży. Wyczerpanie prawa autora do dalszej odsprzedaży dotyczy konkretnych egzemplarzy utworu, utrwalonych na materialnych nośnikach. Nie naruszając praw autorskich czytelnik może bez zgody autora sprzedać zakupioną książkę. Pojawiła się jednak wątpliwość czy zasada wyczerpania praw autora do dalszej odsprzedaży dotyczy również utworów wprowadzonych do obrotu w formie cyfrowej, a więc niezapisanych na materialnym nośniku (np. programy pobierane przez Internet, pliki mp3 czy ebooki). Problem ten dotyczy coraz większej grupy konsumentów, ponieważ rośnie popularność rozpowszechniania produktów w środowisku cyfrowym.

Sprawa Valve

Pierwsza głośna sprawa dotyczyła pozwu Niemieckiej Federacji Organizacji Konsumenckich (Verbraucherzentrale Bundesverband) przeciwko firmie Valve Inc. za niezgodne z prawem zakazanie użytkownikom platformy Steam odsprzedaży posiadanych przez nich kont, a w tym nabytych licencji do gier. Federalny Trybunał Sprawiedliwości (Bundesgerichtshof) w tym sporze stanął po stronie Valve.

Niemiecka Federacja Organizacji Konsumenckich drugi raz próbuje zwalczać kontrowersyjne zapisu regulaminu Valve. Ponowne otwarcie sporu jest wynikiem wydania w dniu 3 lipca 2012 r. przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej korzystnego dla konsumentów wyroku w sprawie UsedSoft GmbH przeciwko Oracle International Corp. (sprawa C-128/11). Jak na razie wyrok Sądu Rejonowego w Belinie wydany w dniu 10 lutego 2014 r. jest dla konsumentów niekorzystny. Federacja konsumentów jeszcze nie złożyła broni.

Sprawa UsedSoft vs Oracle

Jak doszło do sporu? Oracle sprzedawała licencje programów umożliwiając swoim klientom pobieranie kopii oprogramowania bezpośrednio ze strony internetowej. Licencje były sprzedawane w pakiecie dla co najmniej 25 użytkowników. Jeżeli klient nie potrzebował licencji 25 użytkowników, niepotrzebne licencje odsprzedawał UsedSoft.

Oracle złożyła przeciwko UsedSoft pozew o zaprzestania nabywania „używanych licencji”. UsedSoft przegrał sprawę zarówno przed sądem pierwszej, jak i drugiej instancji. Gdy sprawa trafiła do niemieckiego Federalnego Trybunału Sprawiedliwości, ten zwrócił się do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej o udzielenie odpowiedzi na pytanie dotyczące wykładni 4 ust. 2 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/24/WE z dnia 23 kwietnia 2009 r. w sprawie ochrony prawnej programów komputerowych. 1

Wątpliwości interpretacyjne

Zgodnie z art. 4 ust. 2 dyrektywy pierwsza sprzedaż na terytorium Wspólnoty kopii programu komputerowego przez uprawnionego lub za jego zgodą wyczerpuje prawo dystrybucji na terytorium Wspólnoty tej kopii, z wyjątkiem prawa do kontroli dalszych wypożyczeń programu lub jego kopii.

Zasada została przyjęta do polskiego porządku prawnego. Na podstawie art. 51 ust. 3 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawach autorskich i pokrewnych2, wprowadzenie do obrotu oryginału albo egzemplarza utworu na terytorium Europejskiego Obszaru Gospodarczego wyczerpuje prawo do zezwalania na dalszy obrót takim egzemplarzem na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, z wyjątkiem jego najmu lub użyczenia.

Pojawiła się wątpliwość w jaki sposób traktować nabywanie określonych produktów przez system pobierania plików z Internetu, a więc nabywanych wyłącznie w „środowisku cyfrowym”, w którym nie występuje klasyczna sprzedaż kopii programu komputerowego.

Zasada wyczerpania prawa

a odsprzedanie „używanego” programu komputerowego

Czy wyczerpanie prawa autora do dalszego odsprzedawania dotyczy programu komputerowego pobranego ze strony internetowej producenta?

Początkowo Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej uznawał, że sprzedaż odnosi się tylko i wyłącznie do przeniesienia własności materialnego nośnika, na którym utwór jest zapisany. 3

Wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie UsedSoft vs Oracle jest dla tej problematyki przełomowy i najprawdopodobniej wymusi na producentach wykreślenie zapisów zakazujących odsprzedaży oprogramowania pobranego z Internetu.

Podstawą zasadą wynikającą z wyroku jest to, że sprzedażą jest wszelkie udostępnienie kopii programu komputerowego w celu nieograniczonego w czasie korzystania z niego w zamian za zapłatę ustalonej ceny. Nabywca ściągniętego za pośrednictwem Internetu programu komputerowego może bez zgody producenta odsprzedać nabytą kopię programu komputerowego. Według Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej dyrektywa nie wprowadza rozróżnienia ochrony w zależności od tego czy program jest zapisany na nośniku czy też ma postać niematerialną. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej argumentował również, że sprzedaż programu komputerowego zapisanego na nośniku i sprzedaż tego programu przez pobranie go za pośrednictwem Internetu są do siebie z ekonomicznego punktu widzenia podobne.

Orzeczenie umożliwia odsprzedaż nabytych kopii programu internetowego. W praktyce można sprzedać licencję wraz z kopią nabytego programu. Nabywca nie może jednak kopiować programu i sprzedawać go bez licencji.

Co ze sprzedażą ebooków?

Czy wyrok w sprawie UsedSoft vs Oracle ma głębszy sens? Czy można legalnie odsprzedawać inne utwory udostępniane przez Internet, takie jak np. ebooki?

Nietrudno zgadnąć, że sprzedawcy ebooków twierdzą, że nie. Serwis empik.com zakazuje klientom rozpowszechniania nabytych ebooków.

W uzasadnieniu wyroku zastrzeżono, że orzeczenie nie powinno być stosowane do innych produktów cyfrowych. Uważam jednak, że zapoczątkowana rewolucja może mieć niebagatelne znaczenie dla odsprzedaży innych utworów nabytych za pośrednictwem Internetu. Prawdą jest, że wyrok w sprawie UsedSoft vs Oracle dotyczył przepisów wprost odnoszących się do ochrony programów komputerowych. W polskim porządku prawnym podobna zasada dotyczy jednak wszystkich utworów, w tym rozpowszechnianych w środowisku cyfrowym. Sprawa UsedSoft vs Oracle może więc mieć charakter uniwersalny. Ebooki i inne pliki cyfrowe nie są wyjątkowe.

1. Dz. Urz. UE L 2009 r., 111/16.
2. Tekst jednolity: Dz. U. 2006 r. Nr 90 poz. 631.
3. Wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 17 kwietnia 2008 r. w sprawie Peek & Cloppenburg KG przeciwko Cassina SpA, numer: C-456/06.

Blog prawny autorki:
http://niedozwolone-klauzule.pl/

Autor: Alicja Sobota

więcej komentarzy dodaj komentarz

ILOŚĆ RECENZJI - ŚREDNIA OCENA - % więcej recenzji dodaj recenzję