Zimnowojenna Szachownica - Salwador
Nastały wybory parlamentarne 1988r. Zwycięstwo odniósł prawicowy Sojusz
Republikańsko-Nacjonalistyczny(ARENA, zał.1981r.). W tym samym roku odbyły
się również wybory prezydenckie, które wygrał kandydat ARENY-Alfredo
Cristiani, pokonując bardziej umiarkowanego kandydata chrześcijańskich
demokratów, czyli naszego starego znajomego Jose Duarte.
Chociaż prezydent Cristiani był postrzegany jako tuba prawdziwego lidera
ARENY-majora Roberto D'Aubuissona, to właśnie on w istotny sposób przyczynił
się do osiągnięcia pokoju. Początkowo nic na to nie wskazywało-bowiem od 11
listopada 1989r. Salwadorczyków ponownie ogarnęła atmosfera niepokoju
wywołanego ofensywą oddziałów FMLN(w ciągu 4 dni zanotowano 500 zabitych i
1000 rannych. Natomiast 16 listopada ujawniono w San Salwadorze morderstwo
na 6 postępowych jezuitach, cieszących się poważaniem wśród
intelektualistów. Wydarzenie to poruszyło serca i umysły mieszkańców
bardziej, niż ostrzeliwanie cywilnych przedmieść, w których schronili się
rebelianci)
Społeczeństwo było już zmęczone przedłużającą się wojną domową i oczekiwało
radykalnych zmian. Nastąpiły one dopiero po zmianie światowego systemu
politycznego. W 1992r. dzięki mediacji ONZ udało się doprowadzić do
zawieszenia broni i podpisać z FMLN porozumienie pokojowe. Wcześniej, bo w
marcu 1991r. wybory parlamentarne wygrała ARENA, a we wrześniu zawarto
zawieszenie broni między rządem a FMLN(mediacja ONZ). We wrześniu 1992r.
zakończono spór terytorialny z Hondurasem-wyrokiem Międzynarodowego
Trybunału Sprawiedliwości w Hadze, Hondurasowi przyznano 2/3 spornego
terytorium, natomiast w grudniu 1
992r. podpisano właśnie porozumienie
pokojowe między rządem a FMLN, kończące 12-letnią wojnę domową(FMLN
przekształciła się w partię polityczną).
Prowadzone przez ONZ śledztwo dotyczące działań rządu w czasie trwania wojny
domowej ujawniło współudział armii w okrucieństwach(w marcu 1993r. raport
Komisji Prawdy, powołanej przez ONZ, ujawnił zbrodnie wojenne popełnione w
Salwadorze w czasie wojny domowej 1980-92, zarówno przez wojsko rządowe jak
i partyzantów).
W kwietniu 1993r. zawarto układ z Nikaraguą, Gwatemalą i Hondurasem o
utworzeniu strefy wolnego handlu i zniesieniu ceł; w maju zniszczono tajne
magazyny broni, natomiast w czerwcu 1993r. pod presją ONZ i rządu USA,
prezydent Cristiani zdymisjonował kilku wyższych oficerów, łącznie z
ministrem obrony. Tymczasem ruchy lewicowe wyszły z podziemia i stały się
legalnymi partiami politycznymi. Jednakże wybory prezydenckie i
parlamentarne w marcu 1994r. wygrała ARENA, a prezydentem i zarazem szefem
rządu został A.Calderon Sol, co przyczyniło się do ostatecznego upadku FMLN.
Przez dwanaście lat, do 1992r. Salwador był nękany przez krwawą wojnę
domową; lewicowy FMLN(wspomagany przez Kubę) prowadził partyzancką wojnę
przeciwko rządowi(wspomaganemu przez USA). Kruchy pokój w zasadzie utrzymuje
się nadal, przy stale umacniającej się władzy prawicy(ARENA) i wiecznie
opozycyjnej lewicy, pozbawionej zagranicznego wsparcia. Jakże krwawa
historia Salwadoru jest znamienna dla wielu innych państw tego regionu...
Autor: Perkun
Perkun
piorojewski@poczta.onet.pl
Autor: Perkun
