Zimnowojenna Szachownica - Mozambik

Zimnowojenna szachownica - Mozambik

Mozambik, to państwo leżące w pd-wsch. Afryce, nad Oceanem Indyjskim. Bogactwa naturalne tego kraju(m.in. węgiel kamienny, złoto, żelazo, beryl, uran), niejako predestynują ów twór do względnej stabilizacji gospodarczej. Nic jednak podobnego. Wraz z uzyskaniem niepodległości w 1975r., młode co dopiero państwo(podobnie, jak Angola), stało się niebawem terenem rywalizacji polityczno-zbrojnej obcych mocarstw w zimnowojennej walce o wpływy w świecie, nie dając szansy na rozwój gospodarczy. Historia nie była dla Mozambiku łaskawa...

Zasiedlony od ok. Vw.n.e. przez ludy Bantu; od VIIIw. na wybrzeżu zaczęły powstawać liczne faktorie-arabskie, perskie, indyjskie, za pośrednictwem których odbywał się wywóz złota i kości słoniowej do Afryki Pn. i Azji; niektóre z nich rozwinęły się w miasta portowe(np. Sofala w pobliżu Beiry); zach. tereny podlegały z kolei państwu Monomotapa(afryk. państwo plemienne ludów Bantu, utworzone w X-XIIIw., w międzyrzeczu Zambezi i Limpopo(ob. Zimbabwe i zach. Mozambik), rozkwit w XIV-XVw., od pocz. XVIIw. ulegało stopniowo dominacji portug., rozpadło się w 1 poł. XIXw.). Jednakże w 1490r.(niektóre źródła wspominają 1531r.)pojawili się Portugalczycy, którzy po opanowaniu wybrzeża w ciągu XVIw., stopniowo wyparli Arabów zakładając przybrzeżne placówki handlowe, a w 1609r. utworzyli tu odrębną kolonię, która stała się jednym z głównych ośrodków wywozu niewolników(zwł. w XVII i XVIIIw.). Wobec silnego oporu miejscowej ludności, podbój całego terenu trwał jeszcze przez cały XIXw.(ów podbój był spowodowany również zagrożeniem brytyjskim, szczególnie w latach 1895-1913). Ziemia przeszła w ręce białych kolonistów, a prawa ludności tubylczej były stopniowo coraz bardziej, zwł. od pocz. XXw. ograniczane. Niewielki rynek
pracy i minimalny rozwój przyczyniły się do rozbudzenia uczuć narodowowyzwoleńczych.

Po IIw. świat. wzmógł się opór antykolonialny; w 1951r. kolonia została przekształcona formalnie w prowincję zamorską Portugalii(pod nazwą Portugalska Afryka Wschodnia; w 1972r. otrzymała status kraju). Owe posunięcie nie zatrzymało jednakże fali dążeń narodowowyzwoleńczych, płynących wraz kolejnymi państwami Afryki, uzyskującymi niepodległość po wiekach dominacji obcych mocarstw. Usychająca dyktatura w metropolii, zdawała się nie dostrzegać pełni zmian zachodzących w świecie.

w 1962r., E.Mondlane utworzył organizację narodowowyzwoleńczą-Front Wyzwolenia Mozambiku(FRELIMO)(Eduardo Chivambo Mondlane(1920-69), z wykształcenia socjolog, był czołowym działaczem ruchu wyzwoleńczego w Mozambiku. W 1962r. został przewodn. nielegalnej organizacji lewicowej Front wyzwolenia Mozambiku-Frelimo. Uchodził za jej ideowego przywódcę, w 1964r. stanął na czele zbrojnego powstania przeciw portugal. kolonizatorom; został zamordowany skrytobójczo w Dar es Salam(Tanzania). FRELIMO(Front Wyzwolenia Mozambiku)-organizacja wyzwoleńcza Mozambiku, powstała w 1962r. w Tanganice(z połączenia: Narodowego Związku Demokratycznego Mozambiku, Afrykańskiego Narodowego Związku Mozambiku i Afrykańskiego Związku Niepodległości Mozambiku); w 1964r. proklamowała powstanie zbrojne przeciwko portugalskim kolonizatorom; w 1966r. uznana przez OJA za jedyna legalną reprezentację ludności Mozambiku, przywódcą do 1969r.-E.Ch.Mondlane, od 1970r. S.M.Machel; w niepodległej republice(od VI 1975r.) odgrywała kierowniczą rolę w życiu polit. kraju(do 1990r. jedyna legalna partia); w 1977r.-oficjalnie przekształcona(uchwałą III Zjazdu w partię polityczną(z programem opartym na zasadach marksizmu-leninizmu).

Zimnowojenna szachownica - Mozambik

skomentuj
KOMENTARZE NA TEMAT GRY
więcej komentarzy dodaj komentarz