Zimnowojenna Szachownica - Angola
Tak więc mimo uzyskania niepodległości krwawa wojna w Angoli się nie zakończyła. Ona się dopiero na dobre zaczynała. O całkowitą władzę w kraju zaczęły walczyć trzy rywalizujące ruchy partyzanckie: Popierany przez ZSRR, Kubę i NRD-marksistowski Ludowy Ruch Wyzwolenia Angoli(MPLA-przywódca A.A.Neto), mający poparcie USA-prozachodni Narodowy Front Wyzwolenia Angoli(FNLA-przywódca Holden Alvaro Roberto(ur.1923r.);Holden Roberto był jednym z twórców ruchu niepodległościowego w Angoli; od 1977r. stał się jednym z przywódców antyrządowej opozycji, w Zairze organizował nawet nowy rząd angolański) oraz popierany przez RPA-także prozachodni Narodowy Związek Na Rzecz Pełnej Niepodległości Angoli(UNITA-przywódca dr Jonas Savimbi; Jonas(Joseph) Malheiro Savimbi(ur.1934r.), również zasłużony działacz niepodległościowy, stał się czołowym przywódcą antyrządowej opozycji).
Proklamowanie przez MPLA socjalistycznej Ludowej Republiki Angoli w listopadzie 1975r. skłoniło siły neokolonialne do poparcia prawicowych organizacji-FNLA i UNITA, które niespodziewanie znalazły się w sojuszu przeciwko MPLA. Stało się też bezpośrednią przyczyną interwencji zbrojnej wojsk RPA i Rodezji oraz obecnych(od VIII 1975r.) oddziałów "białych najemników" z Namibii wspieranych przez FNLA i UNITA, co jednocześnie przerodziło się również w wojnę z obcą interwencją-w obronie niepodległości, jedności i postępowego kształtu nowego państwa(RPA interweniowało z terytorium Namibii; Namibia od 1884r. wchodziła w skład Niemieckiej Afryki Płd-Zach., w 1915r. została zajęta przez Związek Południowej afryki i od 1920r. administrowana była jako terytorium mandatowe Ligi Narodów p.n. Afryka Płd-Zach.; od 1945r. stała się terytorium powierniczym ONZ, by w 1949r. zostać anektowaną przez Związek Południowej Afryki, który rozciągnął na Namibię(nazwa wprowadzona w 1968r.) politykę apartheidu i bantustanizacji. Od 1966r. po odebraniu RPA mandatu przez ONZ stała się terytorium administrowanym de iure przez Radę ONZ do Spraw Afryki Płd-Zach., de facto-nadal przez RPA).
Wojska sprzymierzonych sił prozachodnich dotarły do stolicy Angoli-Luandy. To z kolei doprowadziło do interwencji Kuby. Oficjalnie 25 stycznia 1976r. rząd kubański potwierdził obecność swoich ochotników w Angoli; wojska południowoafrykańskie wycofały się aż na granicę z Namibią. W międzyczasie 17 lutego 1976r. Francja uznała Angolską Republikę Ludową proklamowaną przez MPLA(Francja i Portugalia uznały zgodnie niepodległą republikę. Bogactwa naturalne i strategiczne położenie geopolityczne stawiały ją w centrum zainteresowań wielu państw. Na północy popierane przez Zair i Stany Zjednoczone FNLA praktycznie przestało istnieć, natomiast UNITA, obecna w Angoli od 23 października 1975r. i wzmocniona przez wojska RPA, nadal kontrolowała południe kraju. MPLA korzyst
Liczba żołnierzy kubańskich w Angoli rosła osiągając niebawem ku zaskoczeniu Zachodu stan 30 tys., co przeważyło szalę na korzyść MPLA. Obok Kubańczyków pojawiła się duża grupa doradców radzieckich i enerdowskich. W styczniu i lutym 1976r. ruszyła zwycięska ofensywa wojsk MPLA. Siły komunistyczne(dążące do odcięcia RPA i płd. drogi oceanicznej do Azji) zmusiły wojska południowoafrykańskie do wycofania się, a Kubańczycy rozbili niemalże FNLA i zmusili do odwrotu na południe kraju UNITA. Nowe socjalistyczne państwo zostało uznane przez większość państw afrykańskich. W lutym 1976r. zostało członkiem OJA, a od XI 1976r. jest członkiem ONZ. Wg. konstytucji 1975r.(modyfikowanej 1976 i 1980r.) Angola jest republiką, głową państwa i szefem rządu-prezydent mianowany przez Komitet Centralny MPLA(jedynej legalnej partii(do 1991r.), a więc panował jednopartyjny system polityczny, wzorowany na państwach komunistycznych). Ogłoszenie i przystąpienie do realizacji programu przeobrażeń socjalistycznych spowodowało jednocześnie opowiedzenie się Angoli po stronie ruchów narodowowyzwoleńczych w RPA, Namibii i Rodezji, co wywołało militarną ingerencję RPA w wewnętrzne sprawy Angoli; podsycanie waśni plemiennych, udzielanie wsparcia finansowego i militarnego ruchom separatystycznym w celu zahamowania procesu wewnętrznych przemian. Przezwyciężeniu dziedzictwa kolonialnego nie ułatwiała tocząca się od 1975r. wojna domowa. Realizowany program "rekonstrukcji gospodarki narodowej" opierał się na umacnianiu kontroli państwa nad gospodarką kraju oraz odbudową rolnictwa i przemysłu. W polityce zagranicznej Angola postawiła na współpracę polit. i ekon. z krajami socjalistycznymi dążąc równocześnie do rozszerzenia kontaktów gł. z Portugalią, Francją, Wielką Brytanią oraz Japonią. W grudniu 1977r. odbył się I Zjazd MPLA, na którym ogłoszono program przebudowy państwa na zasadach socjalistycznych oraz zmieniono nazwę partii na MPLA-PT(Ludowy Ruch Wyzwolenia Angoli-Partia Pracy). Natomiast po śmierci Neto prezydentem Angoli(IX 1979r.) został Jose Eduardo dos Santos(ur. 1942r., z zawodu inżynier przemysłu naftowego, podjął długą drogę walki na politycznych szczytach. Od 1974r. pełnił urząd czł. KC i Biura Polit. MPLA, od XI 1975-76 był min. spraw zagr., w latach 1976-78 I wicepremier; 1978-79 przewodn. Państwowej Komisji Planowania, od IX 1979r. przewodniczący MPLA-PT, prezydent i szef rządu, a od 1980r. również przewodn. Zgromadzenia Narodowego).
