| Krew W Dżungli | ||||
|
Mimo poczynań Adouli (3 sierpnia 1963r. oświadczył, że Kongo pragnie
utrzymać z Belgią szeroką współpracę), Czombe nie chciał podporządkować się nowym władzom i
uciekł do Angoli. Tymczasem konflikt kongijski wszedł w ostatnią fazę lat 1964-65. W 1964r.
po opuszczeniu Konga przez siły ONZ wojna rozgorzała na nowo (w Stanleyville proklamowano
powstanie socjalistycznego Konga, 17 kwietnia 1964r. wybuchły antyrządowe zamieszki w
prowincji Kiru). Na skutek zakulisowych nacisków USA i Belgii, rząd Konga zgodził się na
powrót Czombego, który miałby zostać premierem oraz ministrem różnych resortów (Adoula
został pospiesznie zdymisjonowany przez Ksasvubu). Czombe przybył do Leopoldville 26 czerwca
1964r. witany radosnymi manifestacjami swoich rodaków. Mimo porażek, Czombe zachował władzę
we wzburzonej prowincji Katanga. Rząd centralny Konga widział w nim ostatni ratunek przeciw
nowemu powstaniu buntowników- 8 września 1964r. rebelianci pod przywództwem Gbenye
proklamowali Ludową Republikę Kongijską (rebelia została z czasem zduszona). Wcześniej, 6
lipca Czombe otrzymał polecenie od Kasavubu w kwestii informowania o sytuacji w kraju, a 10
lipca 1964r. złożył przysięgę jako nowy szef rządu (u boku Czombego pojawił się
A.Giznega-dawny zwolennik Lumumby i szef opozycyjnego rządu w Stanleyville, który został
zwolniony po ponad 2 latach więzienia).
Mimo tych wysiłków, na znacznym obszarze Konga zrodził się ruch powstańczy przeciwko rządowi centralnemu Czombego, który korzystał ze znacznej pomocy "białych najemników" oraz wojskowej pomocy amerykańsko-belgijskiej. Katastrofalna sytuacja polityczna w Kongo doprowadziła do pokojowej interwencji wojsk belgijskich 22 listopada 1964r. (powodem była dramatyczna afera zakładników. Władze rebelianckiego rządu w Stanleyville ogłosiły, że wezmą do niewoli i rozstrzelają wszystkich obcokrajowców zamieszkujących jego strefę wpływów, jeśli USA i Belgia nie wstrzymają pomocy udzielanej rządowi centralnemu w Leopoldville. Belgijscy spadochroniarze dowożeni byli na miejsce akcji amerykańskimi samolotami. Dnia 21 listopada, trzy dni po apelu o pomoc skierowaną do Belgii przez Czombe, desant belgijski wylądował w Stanleyville i opanował miasto. Dnia 26 listopada belgijski desant przeprowadził podobną akcję w mieście Paulis, 350 km na północ od Stanleyville, gdzie również byli przetrzymywani zakładnicy. Mimo udanego odbicia 2049 Europejczyków, podczas akcji okazało się, że rebelianci rozstrzelali co najmniej 8 tys. osób spośród czarnych mieszkańców Stanleyville, a cały region stał się widownią krwawych scen). Rząd Czombego stale jednak parł do przodu, starając się opanować sytuację w kraju i zyskać uznanie międzynarodowe (29 listopada 1964r. państwo przejęło kontrolę nad kopalniami Katangi, 10 grudnia papież Paweł VI przyjął Czombego na audiencję w Watykanie-wizyta ta jednak spowodowała masowe manifestacje, 26 marca 1965r. partia Czombego wygrała wybory parlamentarne w Kongu). W kraju wywiązała się jednak swoista rywalizacja o wpływy między Czombe a Kasavubu. Na rezultaty nie trzeba było długo czekać. W październiku 1965r. Kasavubu rozwiązał tymczasowy rząd Czombego i 13 października mianował na jego miejsce M. Kimbę., któremu powierzył 15 listopada misję sformowania nowego rządu. Niestety-kandydatura nowego premiera nie została zaakceptowana przez parlament. W zaistniałej sytuacji główny dowódca narodowej kongijskiej armii, gen. Joseph Mobutu przejął 26 listopada 1965r. w wyniku zamachu władzę i usunął skłóconych polityków z zajmowanych pozycji, którzy znaleźli się pod nadzorem armii (szczególnie interesujące były losy jednego z głównych aktorów konfliktu kongijskiego, Moise Czombego. Po zamachu Mobutu, Czombe udał się na emigrację do Hiszpanii, gdzie osiadł na stałe. Nie dane mu było jednak zaznać spokoju. Dnia 30 czerwca 1967r. samolot, którym udawał się z Ibizy do Palmy na Balearach został porwany i uprowadzony do Algieru (stolicy Algierii). Władze w Kinszasie (stolicy Konga-Leopoldville) domagały się ekstradycji uwięzionego w Algierze Czombego, na którym ciążył wydany zaocznie wyrok śmierci. Oburzony porwaniem rząd hiszpański również zażądał wydania Czombego. Obserwatorzy wiązali to porwanie z działalnością tajnych służb francuskich. Więziony w Algierze, Czombe, zmarł w więzieniu w 1969r. Według oficjalnych komunikatów przyczyną śmierci był atak serca...).
A tymczasem Mobutu ustanowił w Kongo dyktaturę wojskową, kończąc w ten sposób wojnę domową. Zadanie utworzenia rządu powierzył jednemu ze swoich pułkowników. Sam zaś objął funkcję prezydenta na okres pięć lat. Mimo uznania nowego rządu wojskowego przez parlament, Mobutu wprowadził stan wyjątkowy na terytorium całego kraju, również na okres pięciu lat. Zmienił nazwę kraju na Zair, a siebie nazwał Sese Seko. Jak się z czasem okazało, jego dyktatura rozpostarła się na całe dziesięciolecia. W październiku 1966r. został również premierem a w 1967r. ministrem obrony. Stopniowo odbudowywał autorytet rządu centralnego i wprowadził państwo jednopartyjne (1967r., sam zresztą był przywódcą rządzącej partii- Ludowego Ruchu Rewolucyjnego). Silne rządy Mobutu wywoływały krytykę międzynarodową, ale miał on poparcie krajów Zachodnich, które traktowały Zair jako źródło minerałów strategicznych (państwo jest ważnym zagłębiem surowcowym, m.in. wydobycie miedzi, diamentów, węgla, manganu, żelaza, uranu). Sam Mobutu zresztą był benficjentem tego bogactwa (jego majątek w latach 80-tych szedł w miliony dolarów...). W 1997r. został jednakże obalony przez siły opozycyjne, zrezygnował z prezydentury i zmarł na emigracji. Władzę przejął Laurent Kabila, a kraj pogrążył się w wojnie domowej. Ale to już całkowicie inna historia... | ||||
| << poprzednia | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | następna >> |
