Historie Zapomnianych Konfliktów: Sri Lanka
Historie zapomnianych konfliktów: Sri Lanka
Sri Lanka to państwo leżące w pd.Azji na wyspie Cejlon, na Oceanie Indyjskim. Od lat jest areną konfliktu o podłożu narodowościowym pomiędzy dwoma rywalizującymi ze sobą społecznościami: Syngalezami i Tamilami. Owa rywalizacja przybierała nie raz bardzo krwawy wymiar osłabiając politycznie i gospodarczo wyspę. Jaka jest historia tego dramatu, jakie wydarzenia kształtowały geopolitykę Cejlonu, jacy ludzie budowali podwaliny państwowości wywołując to raz pokój, to raz wojnę? Spróbujmy się nad tym zastanowić.
Historia Cejlonu rozpoczyna się w VI-V w. p.n.e, kiedy to na wyspę przybyli syngalescy najeźdźcy z północy Indii pod wodzą Sinhali (stąd druga obok Lanki sanskrycka nazwa Cejlonu-Sinhala) i dokonali jej podboju. Ostoją państwowości i potęgi dynastii syngaleskiej była stolica w Anuradhapurze, która stała się niebawem kluczowym ośrodkiem nauki buddyzmu(w III w. p.n.e król Tissa ustanowił buddyzm religią państwową przyjmując ją uroczyście wraz z poddanymi).
W II w. p.n.e Cejlon nawiedził pierwszy najazd Tamilów z Indii południowych, który został jednak odparty przez króla Dutthagamaniego. Tamilowie nie dali jednak za wygraną i w I w. n.e. zajęli pn. część wyspy. Przejściowe konflikty polityczne i wojny nie stanęły jednak na przeszkodzie w rozwoju państwa syngaleskiego- od II w. trwał rozkwit nauki i sztuki. Został on częściowo zakłócony w IX w. najazdem Tamilów (Czolów). Zostali oni jednak usunięci z wyspy przez króla Widżajabahu I ( 1065-1120), a za panowania Parakramabahu I Wielkiego (1153-88) Cejlon został ostatecznie zjednoczony. Nie długo jednak wyspa cieszyła się jednością polityczną.
Przyprawy, z których słynął Cejlon, przyciągały kupców arabskich-kwitł zatem
handel i rozwijała się gospodarka poszczególnych państewek. Wyspa
przyciągała również innych przybyszów-bardziej przebiegłych i żądnych
bogactw tak w sensie materialnym jak i politycznym. Wyspa kolonizowana była
na zmianę przez Portugalczyków, Holendrów i Brytyjczyków. W 1517r. zachodnie
wybrzeże Cejlonu zajęli Portugalczycy tworząc kolonie handlowe. Założyli
porty Kolombo i Dżafnę. Nie zaniedbywali jednak obowiązków misjonarskich
szerząc na tych terenach katolicyzm, ku nieskrywanej radości hierarhii
kościelnej, której pozycja w Europie na wskutek protestantyzmu zaczęła
słabnąć. W XVII w. misję zakładania kolonii handlowych "przejęli" Holendrzy,
którzy zostali zaproszeni przez króla Kandy w celu wyrzucenia
Portugalczyków, co też uczynili w 1638r. Będąc konsekwentnymi w 1644r.
zajęli Negambo, a w 1658r. Kolombo i Dżafnę, po czym skolonizowali zajęte
tereny. Wysiłek Holendrów okazał się jednak krótkotrwały, jak na ambicje
potęgi morskiej, ktora powoli ulegała przewadze Albionu. W latach 1795-96
Cejlon podbili Anglicy i na mocy traktatu w Amiens (1802r.) włączyli do
imperium brytyjskiego jako kolonię ostatecznie jednocząc całą wyspę.
Historie zapomnianych konfliktów: Sri Lanka
