Polska Polityka Zagraniczna W Okresie Międzywojennym

Kolejną szansą dla polskiej dyplomacji na postęp w stosunkach z ZSRR była zmiana stanowiska ZSRR wobec traktatu wersalskiego. Automatycznie prowadziło to do zbliżenia Warszawy z Moskwą. W styczniu 1932 roku udało się parafawować, a 25 VII 1932 roku podpisać polsko-radziecki pakt o nieagresji. Nawiązywał on do traktatu ryskiego, paktu Brianda-Kelloga i protokołu Litwinowa. Pakt ten miał obowiązywać przez trzy lata. Był on niewątpliwie sukcesem dyplomacji polskiej, gdyż uwzględniając niemal wszystkie polskie żądania wzmacniał pozycję Polski w stosunkach z Niemcami.

Tymczasem w październiku 1932 roku pojawiło się nowe zagrożenie dla Rzeczypospolitej. Dyktator Włoch Mussolini wysunął propozycję zawarcia nowego porozumienia czterch mocarstw europejskich: Francji, Wielkiej Brytanii, Niemiec i Włoch w celu rewizji traktatów w ramach Ligi Narodów. Istotą tak rozumianego Paktu Czterech miało być zwrócenie ekspansji niemieckiej na wschód za przyzwoleniem mocarstw zachodnich. Tylko Francja uzależniła swoją zgodę od pozytywnego stanowiska sojuszników wschodnioeuropejskich. Ci oczywiście zareagowali negatywnie. Polska złożyła oficjalne protesty w Londynie i Paryżu. Wkrótce Niemcy, rządzone już przez nazistów, opuściły konferencje rozbrojeniową i wystąpiły z Ligi Narodów. Pakt Czterech, podpisany w lipcu 1933 roku nie został ratyfikowany przez mocarstwa zachodnie i nie wszedł w życie.

Dojście do władzy w Niemczech Adolfa Hitlera, przywódcy partii narodowo-socjalistycznej, oraz jego wyraźny antykomunizm znacznie pogorszyły stosunki niemiecko-radzieckie. W efekcie kontakty polsko-radzieckie uległy więc dalszemu ociepleniu. Wymiernym skutkiem zbliżenia było podpisanie przez przedstawicieli ZSRR oraz Polski, Estonii, Łotwy, Rumunii, Turcji i Afganistanu konwencji londyńskiej o określeniu napastnika. Umowa ta odrzucała jakiekolwiek usprawiedliwienia agresji, łącznie z takimi jak: dezaprobata dla systemu politycznego sąsiada, jego położenie czy konflikty wewnętrzne. Dodatkowo 5 V 1934 roku podpisano ostatecznie w Moskwie protokół przed

łużający polsko-radziecki pakt o nieagresji na dalsze 10 lat. ZSRR ponownie uznało kształt wschodniej granicy Polski.

Tak wyraźna poprawa stosunków polsko-radzieckich nie pozostała bez wpływu na postawę Berlina. 26 I 1934 roku podpisano tekst wspólnej deklaracji o niestosowaniu przemocy we wzajemnych stosunkach. Podpisanie deklaracji przełamało izolację Niemiec na arenie międzynarodowej. Hitler jednak nie związał sobie rąk uznaniem granicy polsko-niemieckiej. Silna pozycja Polski została wykorzystana przez ministra spraw zagranicznych Polski Józefa Becka do wymówienia przez Polskę traktatu mniejszościowego wskazując na sprzecznośc miedzy nadzwyczajnymi zobowiązaniami a zasadą równości członków Ligi Narodów.

Francja, w wyniku niepowodzeń w polityce wobec Niemiec, zdecydowała się na zbliżenie z ZSRR. Francuski minister spraw zagranicznych Barthou wystąpił w maju 1934 roku z propozycją traktatu o wzajemnej pomocy z udziałem ZSRR, Niemiec, Polski, Czechosłowacji i paśtw bałtyckich, a gwarantowanym przez Francję. Udziału w owym pakcie, zwanym Wschodnim, odmówił Hitler. W tej sytuacji Polska prowadząca politykę równowagi nie mogła poprzeć tego projektu.

W marcu 1935 roku Niemcy otwarcie przystąpiły do odbudowy swej potęgi militarnej. Mimo tego Polska starała się o utrzymanie dobrosąsiedzkich stosunków z Niemcami. Hitler jednak próbował coraz wyraźniej wciągnąć Polskę do współpracy przeciw ZSRR. Polska opierała się jednak, broniąc polityki równowagi, która jednak coraz bardziej była nieskuteczna. 12 III 1928 roku wojska niemieckie wkroczyły do Austrii dokonując przyłączenia tego neutralnego kraju do Rzeszy. Polska nie miała żadnej możliwości protestu.

Niemal w momencie Anschlussu Austrii do III Rzeszy, 17 III 1938 roku rząd polski wystosował do rządu Litwy ultimatum, żądając nawiązania stosunków dyplomatyczych w ciągu 48 godzin, grożąc użyciem "innych środków". Ultimatum wywołało niepokój we Francji i ostrą reakcję ZSRR. 19 III rząd litewski przyjął jednak warunki polskie i nawiązał stosunki dyplomatyczne z Rzeczpospolitą.

skomentuj
KOMENTARZE NA TEMAT GRY
więcej komentarzy dodaj komentarz