Problemy nieefektywności w transporcie miejskim

3.5.1. Model wyboru pasa

W modelu wyboru pasa czas odjazdu i środek transportu są traktowane jako ustalone. Wybór między pasem płatnym (i = 1) a darmowym (i = 0) jest binarną zmienną objaśnianą, natomiast koszty podróży c, jej czas t i zmienność czasu podróży r są egzogenicznymi zmiennymi objaśniającymi. Użyteczność z wyboru pasa i dla użytkownika n przedstawia się w modelu wyjściowym następująco:



gdzie x_n jest dodatkową zmienną odpowiadającą cechom indywidualnym n-tego osobnika takim jak wiek i dochód. Zmienne objaśniające tin, rin, cin, gdzie i (zawiera się w) {0,1}, są ustalane w momencie odbycia podróży przez użytkownika n. Oczekiwany czas podróży tin mierzony jest medianą czasu podróży po pasie i, zaś zmienność czasu podróży rin – różnicą między medianą a 90-procentowym kwantylem czasu podróży. Okazało się, że miary te zapewniają lepszą jakość oszacowań od intuicyjnych miar: średniej i odchylenia standardowego. Wartości tych dwóch zmiennych są w modelu identyczne dla wszystkich użytkowników korzystających z pasa i w 30-minutowym okresie.

Zmienna cin odpowiada opłacie na pasie i. W odróżnieniu od pozostałych dwóch zmiennych zależy ona dodatkowo od liczby osób podróżujących danym pojazdem. Zakładamy bowiem, że koszt opłaty jest dzielony równomiernie między pasażerów. Ponadto, występowały zniżki dla pojazdów wiozących trzech lub więcej pasażerów.

Zapiszmy teraz najprostszą – liniową – wersję równania na użyteczność:



W związku z tym, że pasy płatne i da
rmowe znajdują się na tej samej autostradzie, przyjęto dość bezpieczne założenie, że dyskomfort związany z każdą ze zmiennych objaśniających jest taki sam dla każdego z pasów, wobec czego współczynniki y_nt, y_nr, y_nc nie zależą od i (można wyobrazić sobie taką zależność, np. mniejszy dyskomfort płynący z dłuższego czasu podróżowania po drogach z atrakcyjnymi widokami). Pejoratywny oddźwięk słowa „dyskomfort” sugeruje, że spodziewamy się po użytkownikach niechęci wobec każdego z czynników: czasu podróży, jego zmienności i kosztu. Zatem oszacowania parametrów y_nt, y_nr, y_nc powinny być ujemne.

Wyraz wolny dla darmowych pasów y_0n0 ustalono w celu normalizacji jako równy 0, zaś parametr μ modelu logitowego jako równy 1. Różnica między systematycznymi użytecznościami z podróży poszczególnymi pasami, ∆V = V_1n-V_0n, wynosi zatem:



Możemy w tym momencie zdefiniować wartość czasu (value of time, VOT). Będzie to krańcowa stopa substytucji między czasem podróży a kosztem podróży. Przy liniowej funkcji użyteczności będzie to:



Analogicznie można zdefiniować wartość niezawodności (value of reliability, VOR) jako krańcową stopę substytucji między zmiennością czasu podróży a kosztem podróży:



. Stosunek wartości niezawodności VOR do wartości czasu VOT służy jako miara niechęci do ryzyka (risk aversion, RA):



skomentuj
KOMENTARZE NA TEMAT GRY
więcej komentarzy dodaj komentarz