Problemy nieefektywności w transporcie miejskim

3. Popyt na transport

W rozdziale pierwszym przedstawiona została matematyczna analiza polityki cenowej w transporcie, zaś w drugim omawialiśmy prekursorskie badanie Vickereya dla systemu transportowego w Nowym Jorku. W obu rozdziałach wymieniano pojęcie popytu na transport, zastanawialiśmy się choćby nad stopniem substytucyjności między popytem na transport masowy a popytem na transport samochodowy, który jest bardzo istotny dla polityki subsydiowania transportu masowego. W niniejszym rozdziale przedstawione zostaną narzędzia ekonometryczne pozwalające uzyskać odpowiedzi na tego rodzaju pytania.

Popyt na transport to liczba podróży na jednostkę czasu (zwykle jest nią dzień), jaką konsumenci są zainteresowani przy danej cenie. Szacowanie przyszłego popytu na transport jest ważnym elementem przy planowaniu polityki ekonomicznej transportu. Zaniedbania i zbyt płytka analiza tego aspektu doprowadziła w wielu wypadkach do dużego marnotrawstwa środków.

Za przykład może posłużyć stosowana w Wielkiej Brytanii polityka „predict and provide” polegająca na przewidywaniu popytu na transport na podstawie dotychczasowych jego trendów i podejmowaniu inwestycji mających zapewnić dostateczną pojemność. Nie brano jednak pod uwagę efektów samych inwestycji. Te zaś uatrakcyjniają podróże samochodem poprzez skracanie ich czasu, pozwalając też miastom zwiększać swój obszar poprzez udostępnienie tańszych mieszkań na przedmieściach. Krótszy czas podróży samochodem zniechęca do korzystania z transportu publicznego. Ponadto większe rozrzucenie społeczności obniża jego efektywność. Zmniejszenie popytu na transport publiczny obniża częstość kursów, dodatkowo obniżając atrakcyjność tego środka transp
ortu i skłania jeszcze więcej ludzi do korzystania z samochodów. W efekcie faktyczny popyt staje się większy od przewidywanego i konieczne stają się kolejne inwestycje, skoro dotychczasowe były realizowane z myślą o mniejszym popycie.

Doświadczenia takie jak to pokazują, jak ważne jest, by korzystać z rzetelnych metod pozwalających trafnie przewidywać popyt na transport.

3.1. Podróż i decyzje z nią związane

Popyt na transport jest wynikiem szeregu decyzji podejmowanych przez użytkowników. Zaczyna się on od kwestii takich jak decyzja o wejściu w posiadanie pojazdu, wybór miejsca zamieszkania oraz pracy, które są determinujące dla dalszych wyborów związanych z konkretnymi podróżami. Te zaś obejmują wybór celu podróży, środka transportu, czasu wyjazdu, szlaku i miejsca parkowania (o ile środkiem transportu był samochód). Można uwzględnić jeszcze rodzaj biletu (o ile korzystamy ze środków transportu miejskiego), przesiadki, szybkość jazdy. Czasem na podróż wpływają jeszcze inne czynniki, np. darmowe miejsce parkowania zapewnione przez pracodawcę.

Rozważanie i modelowanie wszelkich możliwych kombinacji decyzji byłoby jednak wyzwaniem już dla pojedynczego podróżującego, zaś uwzględnianie wszystkich mieszkańców spotęgowałby je do olbrzymich rozmiarów. W związku z tym stosuje się tu upraszczający matematycznie – a jednocześnie niepomniejszający zakresu analizy – zabieg. Otóż wystarczy założyć, iż decyzje związane z podróżą nie są podejmowane jednocześnie, ale po kolei. Korzystając z tego założenia, można wyeliminować decyzje „niespójne”. Oznacza to na przykład, że wybór autobusu jako środka transportu ogranicza nas do terminów odjazdu i tras podróży wynikających z rozkładu jazdy.
skomentuj
KOMENTARZE NA TEMAT GRY
więcej komentarzy dodaj komentarz