Problemy nieefektywności w transporcie miejskim

2.2.5. Porównanie możliwych rozwiązań

Vickerey przeprowadza następnie analizę (por. tabela 2.3) porównawczą możliwych systemów opłat. Kryteriami są efektywność (minimalizacja straty społecznej) i przychody.

Autor uwzględnia także nieefektywność związaną z użytkowaniem systemu w złym czasie. Nie wyjaśnia niestety, w jaki sposób ocenił jej wielkość dla różnych rozwiązań (sądząc po dość okrągłych wartościach tychże wielkości, można przypuszczać, że była to dość uproszczona metoda). Przedstawia też oszczędną pod względem kosztów pobierania opłat propozycję „centralnego poboru”, według której tylko podróże do centrum lub z niego miałyby podlegać opłatom. Według tego projektu pobieranie opłat byłoby konieczne tylko na połowie stacji, przez 8 godzin dziennie i tylko w roboczych dniach tygodnia. Pod względem samej efektywności okazuje się on być najlepszym z porównywanych rozwiązań, oznacza bowiem obniżenie kosztów pobierania opłat o ponad dwie trzecie. Pozostaje jednak do rozważenia problem przychodów. By móc oba kryteria połączyć, konieczne jest ustalenie krańcowego kosztu finansów publicznych, czyli wspominany wcześniej problem, jak wiele kosztuje obywateli miasta 1
dolar w jego budżecie. Vickerey nie podejmuje się oceniania dokładnego rozmiaru tego kosztu (nie jest to w końcu celem jego pracy), lecz bierze bezpieczny przedział 10–50 centów i rozważa optymalne rozwiązanie dla wielkości pośredniej: 30 centów, czyli dla krańcowego kosztu funduszy publicznych wynoszącego 30%. Okazują się nim opłaty o 7 centów wyższe od kosztów krańcowych. Dla krańcowego kosztu finansów publicznych rzędu 10% optymalny byłby już „centralny pobór”.

Jeśli wybór miałby być ograniczony do stałych opłat, to przy koszcie finansów publicznych wynoszącym 30% optymalna byłaby opłata 12,5 centów. Przy 10% byłoby to 10 centów, zaś obowiązująca stawka 15 centów odpowiadałaby sytuacji, w której krańcowy koszt społeczny uzyskania od podróżujących jednego dolara z opłat wynosi 1,60 USD.

Tabela 2.3. Efektywność i przychody wg schematów opłat (w mln USD) - Źródło: Ibidem, s. 299.
skomentuj
KOMENTARZE NA TEMAT GRY
więcej komentarzy dodaj komentarz