Archiwa i archiwalia na wybranych uniwersytetach i ogólna ich charakterystyka
Zajrzyjmy jeszcze na chwilę do Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. On też posiada swoje własne centrum zachowywania dokumentacji. Archiwum sprzężone jest jednak w dość specyficznej instytucji, jakim jest „Ośrodek Archiwów, Bibliotek i Muzeów Kościelnych KUL”. Związane jest to z odrębną organizacją archiwów Kościoła Katolickiego na ziemiach Polski. W latach stalinowskich funkcjonowanie spowodowane i opresyjnym systemem i zniszczeniami wojennymi oscylował na granicy zastoju. W 1952 i 1953 roku próbowano porozumieć się z władzą oraz Archiwami Państwowymi, zorganizować prace naukowe i dokształcenie kadry kościelnej. Nie dało to rezultatu, a próby porozumienia z częścią kadry UJ w 1955 roku zakończyły się fiaskiem. W te działania mocno zaangażował się prymas Polski oraz profesor krakowskiej uczelni Jan Baumgart17. Dopiero w 1957 roku udał się zjazd Kościelnych Archiwistów. Potwierdzono tragiczny stan dokumentacji, pomieszczeń, ale i kadry. Stwierdzano jeszcze wiele lat po nim zaniedbania, a nawet akty niszczenia dokumentów w większości spowodowane niewiedzą i zlekceważeniem ich wartości. Wyłoniono postulat ukształtowania archiwum i biblioteki KUL na wzorcową instytucję tego typu na terenie Polski. Deklaracje podpisały zarówno władze diecezjalne, jak i zakonne. Ośrodek ABIMK zajmuje się kształceniem i instruktażem odnowionych kościelnych kadr i dalszym jej dokształcaniem. Posiada on swoje własne zasoby archiwalne. Koordynuje on pracę systemu bibliotek i archiwów kościelnych. Prezentuje propozycje dziania archiwalnego i edytorskiego.
Reasumując: archiwa uniwersyteckie skonstruowane tak aby odpowiadały potrzebom swego głównego mocodawcy, jakim jest uniwersytet. Jego struktura może zależeć nie tylko od życzeń czy rozporządzeń. Jednakowo ważna jest tradycja i historia, która odbija swoje piętno również w zwyczaju. Innym czynnikiem jest problem systemu, w jakim jest umiejscowione. Przykład WAT-u jest chyba najbardziej widoczny. Coraz ważniejsza dla archiwów staje się działalność edukacyjna i promująca wiedzę. Wychodzą do społeczeństwa z nowymi coraz śmielszymi propozycjami. Zauważyć też można troskę o przyrastający zasób. Następuje powolna informatyzacja oraz przenoszenie części dokumen
tów normalnie niedostępnych dla zwykłego śmiertelnika. To cieszy, ale przed archiwami w całości jeszcze długa droga do standardów zachodnich.
Bibliografia:
1. Archiwum Państwowe w Koszalinie, Szkolnictwo Ziemi Kaliskiej w materiałach Archiwum Państwowego w Kaliszu, Kalisz 2008.
2. Barcik M., Miejsce i znaczenie archiwów uczelnianych w służbie archiwalnej, Archiwista Polski 2001, nr 3-4, s 147-151.
3. Dębowska M., Ośrodek Archiwów, Bibliotek, Muzeów Kościelnych KUL. 1956-2006, Lublin 2006.
4. Duczkowska-Moraczewska H., Kancelaria i archiwa uniwersyteckie w Polsce Ludowej, UMK skrypty i teksty pomocnicze, Toruń 1982
5. Duczkowska-Moraczewska H., Jubileusz 60. Archiwum UMK 1948-2008, Toruń 2008.
6. Janosz-Biskupowa I., Archiwa uniwersyteckie w Polsce Ludowej 1945-1955, Archeion 1968, T.48, s 99-110.
7. Janosz-Biskupowa I., Archiwum Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, Zeszyty Naukowe UMK, Historia 1969, z.48, s 69-91.
8. Moraczewska H, Archiwum UMK zbiornicą dokumentów przeszłości Uczelni, Głos Uczelni 1988, nr 3, s 55-61.
9. Kierzkowska B., Archiwum UMK jako wizytówka Uczelni?, Rocznik Archiwalno-Historyczny, R. XII/XIII/XIV 2007, s 17-25.
10. Klemantowicz D., Archiwum Uniwersytetu Łódzkiego, Kronika. Pismo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2000 nr 4-5.
11. Klemantowicz D., Organizacja i zakres działania Archiwum Uniwersytetu Łódzkiego do 2001 roku, Archiwistyka. Studia Historyczne, Toruń 2003.
12. Kozłowski K., Archiwa ziem zachodnich i północnych Polski. 1945-2005, Szczecin 2007.
13. Przewodnik po Archiwum Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2001.
14. Rybiński J, Archiwum Wojskowej Akademii Technicznej, Archiwistyka. Studia Historyczne, Toruń 2003.
15. Strojnowski A., Koncepcje i początki działalności Archiwum Uniwersytetu Łódzkiego w latach 1945-1964, Acta Universitas Lodziensis. Folia Pedagogica et Psychlogica, Łódź 1995, z. 35, s. 197-202.
17. M. Dębowska, Ośrodek Archiwów, Bibliotek, Muzeów Kościelnych KUL. 1956-2006, Lublin 2006, s. 30.
Autor: Kizik
Reasumując: archiwa uniwersyteckie skonstruowane tak aby odpowiadały potrzebom swego głównego mocodawcy, jakim jest uniwersytet. Jego struktura może zależeć nie tylko od życzeń czy rozporządzeń. Jednakowo ważna jest tradycja i historia, która odbija swoje piętno również w zwyczaju. Innym czynnikiem jest problem systemu, w jakim jest umiejscowione. Przykład WAT-u jest chyba najbardziej widoczny. Coraz ważniejsza dla archiwów staje się działalność edukacyjna i promująca wiedzę. Wychodzą do społeczeństwa z nowymi coraz śmielszymi propozycjami. Zauważyć też można troskę o przyrastający zasób. Następuje powolna informatyzacja oraz przenoszenie części dokumen
Bibliografia:
1. Archiwum Państwowe w Koszalinie, Szkolnictwo Ziemi Kaliskiej w materiałach Archiwum Państwowego w Kaliszu, Kalisz 2008.
2. Barcik M., Miejsce i znaczenie archiwów uczelnianych w służbie archiwalnej, Archiwista Polski 2001, nr 3-4, s 147-151.
3. Dębowska M., Ośrodek Archiwów, Bibliotek, Muzeów Kościelnych KUL. 1956-2006, Lublin 2006.
4. Duczkowska-Moraczewska H., Kancelaria i archiwa uniwersyteckie w Polsce Ludowej, UMK skrypty i teksty pomocnicze, Toruń 1982
5. Duczkowska-Moraczewska H., Jubileusz 60. Archiwum UMK 1948-2008, Toruń 2008.
6. Janosz-Biskupowa I., Archiwa uniwersyteckie w Polsce Ludowej 1945-1955, Archeion 1968, T.48, s 99-110.
7. Janosz-Biskupowa I., Archiwum Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, Zeszyty Naukowe UMK, Historia 1969, z.48, s 69-91.
8. Moraczewska H, Archiwum UMK zbiornicą dokumentów przeszłości Uczelni, Głos Uczelni 1988, nr 3, s 55-61.
9. Kierzkowska B., Archiwum UMK jako wizytówka Uczelni?, Rocznik Archiwalno-Historyczny, R. XII/XIII/XIV 2007, s 17-25.
10. Klemantowicz D., Archiwum Uniwersytetu Łódzkiego, Kronika. Pismo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2000 nr 4-5.
11. Klemantowicz D., Organizacja i zakres działania Archiwum Uniwersytetu Łódzkiego do 2001 roku, Archiwistyka. Studia Historyczne, Toruń 2003.
12. Kozłowski K., Archiwa ziem zachodnich i północnych Polski. 1945-2005, Szczecin 2007.
13. Przewodnik po Archiwum Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2001.
14. Rybiński J, Archiwum Wojskowej Akademii Technicznej, Archiwistyka. Studia Historyczne, Toruń 2003.
15. Strojnowski A., Koncepcje i początki działalności Archiwum Uniwersytetu Łódzkiego w latach 1945-1964, Acta Universitas Lodziensis. Folia Pedagogica et Psychlogica, Łódź 1995, z. 35, s. 197-202.
17. M. Dębowska, Ośrodek Archiwów, Bibliotek, Muzeów Kościelnych KUL. 1956-2006, Lublin 2006, s. 30.
Autor: Kizik
