LOGOWANIE

Zarejestruj sie

Arabowie w Izraelu

Obok Żydów w Izraelu najliczniejszą narodowością żyjącą w tym państwie są Arabowie. To oczywiste. Ale Palestyńskich Arabów można generalnie podzielić na dwie grupy - obywateli Izraela asymilujących się z jego żydowskimi obywatelami oraz uchodźców i mieszkańców terytoriów okupowanych którzy zachowali swoją świadomość odrębności i aktywnie walczą o niepodległe państwo. Obydwie grupy wywierają znaczący wpływ na kształt życia w Izraelu. Przyjrzyjmy się więc obu tym grupom.

ARABOWIE "IZRAELSCY"

Wstęp

Oczywistą rzeczą jest fakt, że powstanie państwa Izrael spowodowało masowy exodus ludności arabskiej zamieszkującej tereny, które znalazły się pod okupacją. Wielka kampania przemocy nowo powstałego rządu, czystki i terror siany przez żydowskie bojówki we wsiach arabskich, spowodowały, że dziś realia, granice i zakres konfliktu izraelsko - palestyńskiego łatwo jest określić. Dzieje się tak między innymi, dlatego iż oba społeczeństwa są raczej jednolite i co najważniejsze są odseparowane. Ale pytanie brzmi: co się stało z Arabami którzy po czystkach w czterdziestym ósmym roku przetrwali i pozostali w swoich miejscach zamieszkania?

``Izraelski Arab`` - to pojęcie szybko wpisało się do izraelskiej terminologii. to na pozór paradoksalne stwierdzenie najlepiej oddaje to kim są ludzie pochodzenia arabskiego którzy pozostali w granicach nowego państwa. Mimo zamętu i kolejnych kryzysów w stosunkach Autonomii Palestyńskiej i wszystkich państw arabskich z rządem Izraela, ich poglądy na temat swoich sąsiadów są jasne i konkretne. Przymusowe początkowo sąsiedztwo, konieczność znalezienia się w nowej trudnej sytuacji zmuszała do tego by się integrować. Dlatego też wkład Arabów w rozwój ekonomiczny i polityczny, znajomość języka hebrajskiego wykazuje, że czują się obywatelami Izraela i z pewnością nimi są ( nie podejmuję się tutaj rozważań na temat tego czy mają oni równe prawa i status wynikający z tego obywatelstwa, ponieważ tym kwestiom nieraz będę się jeszcze przyglądał w niniejszej pracy). Z drugiej jednak strony bezustanny kontakt z rodakami z Zachodniego Brzegu Jordanu i Strefy Gazy a co za tym idzie wpływ tendencji nacjonalistycznych i separatystycznych napływających z tych rejonów spowodowały wzrost świadomości narodowej. Z tą tendencją w zasadzie mamy do czynienia od lat osiemdziesiątych, kiedy aktywność palestyńskich działaczy była najsilniejsza. Wówczas arabska mniejszość w Izraelu otworzyła się na wzorce kulturowe i styl życia płynące z ościennych państw arabskich.
Wieloletnie doświadczenie w życiu w państwie o strukturach demokratycznych i kulturze zupełnie różnej od tej, która panuje wokół, z drugiej strony wzmożona integracja ze środowiskami nacjonalistów arabskich, spowodowały, że powstał swoisty ruch społeczny, który z jednej strony składa deklarację lojalności wobec państwa Izrael, z drugiej zaś staje w opozycji do jego polityki przemocy i okupacji wobec siebie i swoich rodaków.
W niniejszej pracy przyjrzę się jaki wkład ma ten ruch w położenie ekonomiczne kraju, jaką przedstawia aktywność polityczną jakie ma dążenia i jakie jest jego położenie, rola i znaczenie w strukturze państwa Izrael.

Sytuacja społeczno - gospodarcza.

W latach sześćdziesiątych po uprzednim zdewastowaniu podczas pierwszej wojny palestyńskiej w 1948 roku, rozpoczęto intensywnie modernizować arabskie miasta, dzielnice i wsie zarówno pod względem instytucjonalnym jak i infrastrukturalnym. Elektryfikacja, urbanizacja, budowa wodociągów, te wszystkie czynniki bardzo zmieniły wizerunek osiedli arabskich. Spowodowało to również społeczną reorganizację życia Arabów. Oczywistą rzeczą jest że poczynione inwestycje w porównaniu z nakładami rządu na rzecz dzielnic żydowskich były bardzo niskie, mimo wszystko zmiany były zauważalne. Jednym ze skutków zmian było rosnące bezrobocie na wsi (większość Arabów była rolnikami a mechanizacja rolnictwa spowodowała radykalne zmniejszenie się miejsc pracy dla nich). Spowodowało to wzrost zatrudnienia części Arabów w sektorze żydowskim szczególnie w małych przedsiębiorstwach rzemieślniczych. Ci którzy pozostali przy rolnictwie również przenieśli się do żydowskich kolektywów gospodarczych ( kibuce ) jako pracownicy sezonowi. Reszta przeniosła się do fabryk dużych miast jak Tel Awiw czy Hajfa. I ta reszta właśnie jest znaczącą większością zatrudnianych Arabów w sektorze żydowskim. Cechą charakterystyczną tej sytuacji jest to że 80 procent robotników pracuje z dala od swego miejsca zamieszkania. Powoduje to wzrost ekonomicznej nierówności ( szczególnie w sensie rozwoju ) terytoriów arabskich i izraelskich oraz faktyczne uzależnienie arabskiej siły roboczej od gospodarki narodowej Izraela.


Upowszechnienie się pracy najemnej, która po 1948 roku, stała się głównym zajęciem arabskich wieśniaków, spowodowało fakt, że dominującym zawodem był zawód robotnika. Ponadto Arabowie zajmowali się również drobnym handlem w miastach. W okolicznościach ciągłych dojazdów wielu ludzi do pracy rozpowszechnił się też ``przemysł`` przewozu ludzi. Rozbudowa aparatu administracyjnego w Izraelu oraz zwiększenie się liczby szkół średnich w środowiskach arabskich dały młodemu pokoleniu szansę na zatrudnienie w sektorze publicznym. W latach 1963 - 85 liczba urzędników arabskich zwiększyła się z 8 procent do około 19. Nie oznacza to jednak że arabska inteligencja dostała szansę samorealizacji. Jedną z niewielu profesji jaką mogą zajmować się inteligenci jest nauczycielstwo ale niskie dochody z nauczania zmuszały do rezygnacji na rzecz pracy w fabrykach i przedsiębiorstwach żydowskich. Bliżej kwestii inteligencji i oświaty przyjrzę się jeszcze w dalszych rozdziałach. Widać tutaj jak Izraelscy Arabowie są zależni od Żydów.
Pojawienie się Palestyńczyków w Izraelskich fabrykach musiało wcześniej czy później przynieść kwestię ich pozycji i w ogóle członkostwa w związkach zawodowych i innych strukturach fabrycznych. Pierwszym przejawem aktywności Arabów było pojawienie się sekcji arabskiej w związku zawodowym Histadrut już w 1930 roku.
Zaskoczeniem może być tutaj fakt, że Histadrut jest organizacją syjonistyczną. Innym przejawem integracji był strajk robotników angielskich obozów wojskowych, w którym Arabowie solidarnie wzięli udział. Oczywiście Palestyńczycy nie mieli pełni praw związkowych, których przez długie lata się domagali. W 1959 roku KC związku przyznał pełne prawa tym, którzy służyli w wojsku. Działalność ``działu arabskiego`` w ZZ Histadrut ograniczyła się jedynie do organizacji sfery kulturalno - sportowej i socjalno - samopomocowej ( kasy chorych itp. ) chorych takie problemy jak zrównanie płac do dzisiaj są nierozwiązane.
Podsumowując działalność Histadrutu nie sposób nie zauważyć pewnego rozdwojenia jaźni. Otóż Histadrut jako organizacja syjonistyczna popierająca ekspansję żydowskiego osadnictwa prowadziła politykę segregacji wobec Arabów, co kłóci się z akceptacją ich działalności w ramach związku.
Niewątpliwie innym przejawem obecności, funkcjonowania i asymilacji Arabów w Izraelu jest sfera oświaty. Po utworzeniu państwa Izrael uchwalono powszechny obowiązek szkolny dla dzieci w wieku od 5 do 14 lat. Objął on również ludność arabską. Do szkół palestyńskich zaczęto wprowadzać programy nauczania co prawda w języku arabskim, ale wzorowane na systemie przeznaczonym dla szkół żydowskich. Tak też Arabowie intensywnie uczyli się języka hebrajskiego oraz historii narodu żydowskiego. Nie omawia się twórczości czołowych palestyńskich poetów gdyż uznaje się ich za nacjonalistów. Licea uważane za siedliska ewentualnych prowodyrów wystąpień antyizraelskich są pod obserwacją a wszelkie demonstracje zazwyczaj krwawo tłumione. Szkoły arabskie są ubogo wyposażone w sprzęt oraz w wykwalifikowaną kadrę nauczycielską. Te wszystkie czynniki powodują dysproporcje w wykształceniu obu narodowości.
Szczególną pozycją w społeczności Izraelskich Arabów cieszą się inteligenci. Niestety nie doceniły ich izraelskie władze. Ciągle jedyną realną szansą na pracę umysłową jest praca nauczyciela na poziomie nie wyższym niż szkoła średnia. Dlatego też wielu arabskich intelektualistów emigruje do Europy i krajów arabskich. Jako że koła inteligenckie są najbardziej podejrzewane o działalność niepodległościową utrudnia się Arabom dostęp do niektórych dziedzin naukowych zwłaszcza chemii, elektroniki. Uzasadnia się to bezpieczeństwem państwa.
W latach siedemdziesiątych nasila się działalność palestyńskich środowisk nacjonalistycznych w Gazie i na Zachodnim Brzegu. Powoduje to wzrost zaangażowania politycznego studentów pochodzenia arabskiego na izraelskich uniwersytetach. Zaczęto otwarcie wyrażać swoje poparcie dla OWP oraz wystąpień ludności w strefach okupowanych.
Hasła antysyjonistyczne jednak pojawiały się bardzo sporadycznie. Rzeczą do przewidzenia było, że wszelkie manifestacje były krwawo tłumione przez wojsko. W połowie lat siedemdziesiątych powstał a w zasadzie reaktywował się Komitet Studentów Arabskich, który skupił większość ówczesnych studentów. Nasiliła się działalność publicystyczna. W każdym większym skupisku studentów wydawane były niezależne pisma ( Hajfa, Tel Awiz, Jerozolima ). Uniwersytety stały się dla rządu wylęgarnią nacjonalistów arabskich, dlatego próbowano ograniczyć ich działalność. Najjaskrawszym przykładem był sprzeciw w budowie uniwersytetu w Nazarecie w 1980 roku. Warty zauważenia jest fakt, iż wystąpienia arabskie spotykały się z poparciem samych Żydów. Wielu intelektualistów izraelskich wspólnie z ich arabskimi kolegami prowadziło kampanię potępiającą akcję sił Izraela w Libanie szczególnie gdy na jaw wyszły masakry, których dokonano przy tej okazji w obozach dla uchodźców
( m. in. Sabra i Szatila gdzie akcją dowodził dzisiejszy premier Izraela - Ariel Szaron ).
Podsumowując - po czterdziestym ósmym roku niemal cała arabska inteligencja, która uniknęła śmierci, wyemigrowała. Jednak ten deficyt zaczęli odbudowywać Arabowie żyjący w Izraelu, mimo przeszkód jakie stawiały i stawiają ku temu władze państwa Izrael. Mało tego nowe pokolenie poetów, pisarzy i publicystów bierze aktywny udział w rozwoju dorobku intelektualnego Izraela. Wielu pisze po hebrajsku (Anton Shammas). Powstaje w ten sposób nowe dziedzictwo Arabów Izraela.

| 1 | 2 | 3 | 4 | następna >>

więcej komentarzy dodaj komentarz