Gospodarczy rozwój USA
W roku 1816 Kongres powołał Drugi Bank Stanów Zjednoczonych. Monroe – wówczas już prezydent – powołał Biddle’a na jednego z pięciu rządowych dyrektorów Banku. Bank centralny w wydaniu 1816 r. niewiele różnił się od swojego poprzednika. Udział rządu w przedsięwzięciu w dalszym ciągu wynosił 20%. Pieczę nad resztą w praktyce sprawowali Rothschildowie. Kapitał własny banku wynosił 35 mln dolarów, a patent miał wygasnąć po 20 latach: w roku 1836. W 1822 Biddle został prezesem Drugiego Banku USA. Mówi się, że systemowi płatniczemu Stanów Zjednoczonych zapewnił stabilność. Wpływając jednak bezpośrednio na podaż pieniądza ograniczał działalność banków stanowych. A banki z biedniejszych stanów południowych i zachodnich potrzebowały gotówki do finansowania swoich inwestycji. Wobec braku możliwości druku pieniędzy środek ciężkości tak skonstruowanego systemu przesunął się silnie w stronę stanu Nowej Anglii.Andrew Jackson
Był on gospodarzem Białego Domu w latach 1829-1837. Zwolennicy Jacksona nazywali siebie demokratami i właśnie od tamtego czasu, już na zawsze, ich partia została Partią Demokratyczną. Andrew Jackson należał do zagorzałych przeciwników banku federalnego, a konkretnie takiego jego modelu jaki funkcjonował w Stanach Zjednoczonych w latach 1791- 1811 i po roku 1816.
Zarzucał udziałowcom banku korumpowanie kongresmanów poprzez udzielanie im korzystnych pożyczek, dzięki czemu mogli wpływać na ustawodawstwo. Już w 1832 zawetował ustawę, która miała przedłużyć patent dla centralnego banku. W 1835 r. spłacił ostatnią ratę długu państwowego – był to jedyny moment w dziejach USA, kiedy rząd amerykański nie posiadał żadnych zobowiązań zewnętrznych i wewnętrznych. Jackson realizował politykę „twardego pieniądza”, opierając walutę na złocie i srebrze. Do tego żaden centralny bank nie był mu potrzebny.
Kowboje
Pierwowzorem amerykańskiego kowboja byli meksykańscy hodowcy bydła i koni. Dzielili się oni na dwie grupy. Pierwsza to bogaci właściciele ziemscy – charros. Ubierali się oni w przyozdabiane srebrem koszule, które dodatkowo wykładali drogocennymi kamieniami. Hodowla bydła i koni przynosiła im ogromne zyski. Ziemie charros systematycznie się powiększały i musieli oni zacząć korzystać z usług kowbojów najemnych, później nazwanych vaqueros (od hiszpańskiego vaca – krowa).
Vaqueros wywodzili się głównie z meksykańskiego chłopstwa i to właśnie oni wykonywali większość pracy na ranczach i szybko stali się bazą do słynnego westernowego obrazu kowboja. To od vaqueros północnoamerykańscy kowboje przejęli wiele zachowań, umiejętności i zwyczajów. Stereotypowy kowboj z westernu to właśnie taki vaqueros w realiach zachodnich stanów USA. I z takim kowbojem mamy przyjemność spotkać się w trakcie naszych rozgrywek w Farmersach. To właśnie tak przedstawieni rewolwerowcy atakują, bronią i polują. W wolnych chwilach popijają whisky w saloonie albo szukają uciech w hotelu.
Pojedynek
Gdyby jednak porównać Biddle’a i Jacksona do prawdziwych kowbojów byliby oni charros. Biddle już z racji urodzenia w dość zamożnej rodzinie (jego ojciec był w czasach rewolucji wiceprezydentem Pensylwanii) czuł się arystokratą. Jacks
Walka rozpoczęła się na dobre. Podobno Biddle mówił o swoim adwersarzu: „Ten szacowny prezydent sądzi, że tak, jak skalpował Indian i wtrącał sędziów do więzienia, poradzi sobie i z bankiem; myli się”. Jackson zaś powiedział kiedyś do Van Burrena: „Bank próbuje mnie wykończyć, ale to ja go wykończę”. Prezydent postanowił wycofać z Banku Stanów Zjednoczonych wszelkie depozyty rządowe. Musiał zwolnić do tego sekretarza stanu, który sprzeciwił się decyzji. Jego następcę także zwolnił – z tego samego powodu. Trzeci sekretarz – przeciwnik bankowości centralnej Roger B. Taney zrobił już to, czego sobie życzył prezydent. Biddle w odwecie ograniczył kredyty i zajął się ściąganiem należności. Na niewiele mu się to zdało, bo pędząca machina gospodarki przełknęła tą niedogodność. Walka ta umocniła na kilka lat pozycję Partii Demokratycznej i zdecydowanie zaszkodziła Bankowi. Patent wygasł w 1836 r. Drugi Bank Stanów Zjednoczonych zakończył działalność jako instytucja federalna i działał jako bank stanowy w Pensylwanii. Niedługo potem nastał kryzys.
Era wolnej bankowości
Formalnie od 1836 roku, po zakończeniu dwóch dwudziestoletnich okresów burzliwej działalności banku centralnego, amerykańska bankowość ograniczała się do banków stanowych. W 1836 roku na terenie USA działało 713 banków. W 1838 już 900. Działały one zgodnie z zasadami wolnego rynku – bankierzy mogli emitować banknoty, przyjmować depozyty i udzielać kredytów. Na poziomie stanowym istniały oczywiście ograniczenia, które sprytni bankierzy bez problemu „obchodzili”.
W dobie kryzysu końca lat 30-tych wiele banków zawiesiło działalność bądź zaprzestało wypłat (co na ogół i tak sprowadzało się do praktycznego bankructwa). Rozpoczął się powolny proces dostosowywania regulacji prawnych do twardego rynku i wypłacalności banków. Poszczególne stany wprowadzały w życie swoje ustawy o wolnej bankowości, a w 1863 roku Kongres uchwalił ustawę o bankowości krajowej – The National Banking Act. Ustawa wprowadzała obowiązek odprowadzania do wyznaczonych banków rezerw w złocie oraz emisję pieniądza zatwierdzonego przez Skarb Państwa. Zakazano druku pieniędzy stanowych oraz sprecyzowano wygląd banknotów i monet.
Federal Reserve System
Zwieńczeniem ewolucyjnego systemu bankowości w Stanach Zjednoczonych miał stać się jednak System Rezerwy Federalnej powołany w 1913 roku. Instytucja ta, znana jako FED, uważana jest za jeden z najbardziej niezależnych banków centralnych na świecie.
Pomysł porównania walki politycznej Jacksona z Biddlem do
westernu zaczerpnąłem z wyśmienitego cyklu artykułów Stefana
Bratkowskiego na łamach Wiedzy i Życia. Archiwum dostępne jest
pod adresem: http://archiwum.wiz.pl/tematy/temat61.asp.
Tekst dzięki uprzejmości redakcji "Farmersi Times", gazetki gry "Farmersi".
Autor: rkpior
